MΙΧΑΛΗΣ ΝΙΟΤΗΣ: 100 ΧΡΟΝΙΑ ΛΗΘΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΑ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ ΕΠΙ ΙΤΑΛΟΚΡΑΤΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟ ΜΙΧ. ΝΙΟΤΗ ΠΟΥ ΜΕ ΤΗ ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΤΑΙΩΣΕ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ!

Χθες, στις 24-8-2022, τιμήθηκε …. βουβά και άπρακτα η επέτειος της θυσίας του!
100 ΧΡΟΝΙΑ ΛΗΘΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΑ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ ΕΠΙ ΙΤΑΛΟΚΡΑΤΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟ ΜΙΧ. ΝΙΟΤΗ ΠΟΥ ΜΕ ΤΗ ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΤΑΙΩΣΕ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ! 

– Ούτε μία πλατεία, ούτε ένας δρόμος, ούτε ένα σοκάκι δεν ονομάστηκε προς τιμήν του πρώτου πεσόντος των Ιταλών κατακτητών, ενώ ούτε μία τιμητική επιγραφή δεν αξιώθηκαν να βάλουν οι τοπικοί άρχοντες της Καρπάθου.

-Η μαρμάρινη πλάκα, που είχε προγραμματισθεί να τοποθετηθεί προ δεκαετίας, στο σπίτι που γεννήθηκε ο Νικ. Νιοτής, στη συνοικία Σκαλϊάκια της Ολύμπου Καρπάθου, δεν εντοιχίστηκε ποτέ εξαιτίας της ματαίωσης της εκδήλωσης, λόγω των πιέσεων που ασκήθηκαν από την οικογένεια άλλου – μη πεσόντος – αντιστασιακού, που επέμενε να τεθεί τιμητική πλάκα και στη μνήμη του συγγενή τους!

-Το όνομα του πρωτομάρτυρα στην Κάρπαθο και του τρίτου πεσόντος σε όλα τα Δωδεκάνησα κατά την Ιταλοκρατία Νικολάου Μιχαήλ Νιοτή δεν συμπεριλαμβάνεται στο μνημείο των πεσόντων υπέρ πατρίδος στο Επαρχείο Καρπάθου, αλλά ούτε στο μνημείο πεσόντων για την ελευθερία Ολυμπιτών που βρίσκεται στο προαύλειο της εκκλησίας της Ολύμπου.

-Ούτε ο Δήμος Καρπάθου, ούτε η Τοπική Κοινότητα Απερίου ούτε η Τοπική Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου προγραμμάτισαν επετειακές εκδηλώσεις προς τιμήν του, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 100 ετών από τη δολοφονία του!

Με αφορμή τη συμπλήρωση χθες, στις 24-8-2022, 100 χρόνων από τη δολοφονία του προπάππου μου, Νικολάου Μιχ. Νιοτή, από τους Ιταλούς κατακτητές και μια που δεν τιμήθηκε ποτέ δεόντως η μνήμη αυτού του πεσόντος για την ελευθερία μας, δημοσιεύω ένα άρθρο του πατέρα μου, Εμμανουήλ Μιχ. Νιοτή, που αφορά στη θυσία τόσο αυτού όσο και του γιού του Εμμανουήλ Νικ. Νιοτή, από τον οποίο που πήρε και το όνομα του ο πατέρας μου …

Η ιστορία του πρωτομάρτυρα της Ιταλοκρατίας, πάππου μου Νικολάου Μιχαήλ Νιοτή και του γιού του και θείου μου Εμμανουήλ Νικολάου Νιοτή, που σκοτώθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο του Εμμανουήλ Μιχαήλ Νιοτή, συνταξιούχου Λυκειάρχη.

Ο παππούς μου, Νικόλαος ή “Νικολής”, όπως τον φωνάζανε, Νιοτής, γεννήθηκε στην Όλυμπο Καρπάθου περί το έτος 1875 και ήταν γιος του Μιχάλη Νιοτή, που είχε άλλα τέσσερα παιδιά, το Γιώργο, το Μανώλη, την Κυραννία και τη Θεοδοσία. Ήταν από τους πρώτους Έλληνες μετανάστες της Αμερικής αφού από μικρό παιδί μετανάστευσε εκεί, στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου εργάστηκε σκληρά για μερικά χρόνια, για να επιστρέψει στην Κάρπαθο το έτος 1898 περίπου. Το άγουρο παιδί που έφυγε στα ξένα για να δουλέψει, ήταν πια ένας ψηλός, ωραίος και εντυπωσιακός άντρας.

Όταν τελείωσε το μακρινό ταξίδι του γυρισμού του και ξεμπάρκαρε στα Πηγάδια, βρήκε ένα αγωγιάτη, για να μεταφέρει με το μουλάρι του τον ίδιο και τις αποσκευές του στην Όλυμπο. Περνώντας από το Απέρι σταμάτησε στη Μέσα Βρύση, για να πιουν νερό και για να ποτίσουν το μουλάρι. Τη στιγμή εκείνη στη βρύση βρισκόντουσαν αρκετές κοπέλες του χωριού με τα σταμνιά τους, για να τα γεμίσουν με νερό. Την προσοχή του τράβηξε μία νεαρή κοπέλα λόγω της ομορφιάς της. Αντάλλαξαν βλέμματα και τότε ρώτησε τον αγωγιάτη, ποια ήταν η κόρη αυτή. Ο αγωγιάτης, που έτυχε να τη γνωρίζει, του απάντησε πως ήταν η τρίτη και τελευταία κόρη, με τ’ όνομα Βαγγελούλα, του Μανώλη Παπαδάκη που είχε καΐκι στα Πηγάδια και της Ερνιάς του Πολυχρόνη. Η οικογένεια του Μανώλη Παπαδάκη ήταν από τις εύρωστες οικονομικά οικογένειες του Απερίου και διέθετε μεγάλη περιουσία, την οποία θα έπαιρνε όμως σαν προίκα η πρωτότοκη κόρη του Φωτεινή και η δευτερότοκη Μαρούκλα. Για αυτό το λόγο ο αγωγιάτης είπε στον Νικολή Νιοτή, ό,τι, η Βαγγελούλα, που του έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση, ήταν “τρούτσος”, δηλαδή σαν τρίτη κατά σειρά κόρη, δεν είχε προίκα, παρά μόνο ένα σπίτι. Χωρίς να νοιαστεί για τη διευκρίνιση του αγωγιάτη, του απάντησε “εγώ, αυτή τη κοπέλα θα την πάρω για γυναίκα μου”.

Από την πρώτη στιγμή που έφθασε στην Όλυμπο πολλές οικογένειες που είχαν κόρες της παντρειάς έσπευσαν, να τον ζητήσουν για γαμπρό, όμως το μυαλό του δεν έφευγε από την όμορφη κόρη, που είχε συναντήσει στη Μέσα Βρύση του Απερίου. Έτσι, λίγες μέρες αργότερα, έστειλε συγγενείς του στ’ Απέρι, για να την ζητήσουν σε γάμο από τους γονείς της και αυτοί δέχθηκαν την πρόταση του, αφού άρεσε και στην κόρη τους.

Ο γάμος έγινε το 1898, δηλαδή την ίδια χρονιά που γύρισε στην Κάρπαθο από την Αμερική. Στις 20 Οκτωβρίου 1899 απέκτησαν τον πρωτογιό τους Μανώλη και το 1901 τον δευτερότοκο γιο τους Μιχάλη, τον πατέρα μου.

Ο Νικόλαος Μιχαήλ Νιοτής αναχώρησε, λόγω των κακών οικονομικών συνθηκών, εκ νέου για την Αμερική, τον Απρίλιο του 1912, σε ηλικία 42 ετών περίπου, όπου έφθασε στις 9 Μαϊου (όπως προκύπτει από στοιχεία του Έλλις Άιλαντ, γνωστού ως Καστιγκάρι, που είναι δημοσιευμένα στο διαδίκτυο) προκειμένου να κάνει πρόσκληση στο δεκατριάχρονο υιό του Μανώλη, ο οποίος έφθασε στις Η.Π.Α. στις 20 Νοεμβρίου 1912. Eγκαταστάθηκαν και οι δύο σε ένα μικρό δωμάτιο στην κωμοπόλη του Moundsville, των 9.000 περίπου κατοίκων, της επαρχίας Μarchall, της πολιτείας West Virginia, όπου εργάζονταν σκληρά, για να στέλνουν χρήματα στην υπόλοιπη οικογένεια τους, που παρέμεινε στην Ελλάδα.

Πέντε χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 1917, σε ηλικία μόλις 18 ετών, ενώ είχε ήδη ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο ενθουσιώδης Μανώλης Νιοτής κατετάγη, ως εθελοντής, στον Αμερικανικό Στρατό (U.S. Army) και εκπαιδεύτηκε στο στρατόπεδο “Φόρτ Τζέι” (“Fort Jay”), στην περιοχή “Γκόβερνορς Άιλαντ” (“Governors Island”) του λιμανιού της Νέας Υόρκης. Κατετάγη στον έβδομο Λόχο, (G company), του 28ου Συντάγματος Πεζικού, με έμβλημα το μαύρο λιοντάρι, που ήταν η πρώτη στρατιωτική μονάδα των ΗΠΑ, που πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το Σύνταγμα του ανήκε στη νεοσύστατη, για τις ανάγκες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, 1η Εκστρατευτική Μεραρχία, που μετονομάστηκε αργότερα σε 1η Μεραρχία Πεζικού και ήταν γνωστή ως “Big Red One”, δηλαδή ως “Μεγάλο Κόκκινο Ένα”, εξαιτίας του διακριτικού της στις επωμίδες των ανδρών της. Την ονόμαζαν επίσης ως “the fighting first”, δηλαδή”αυτή που πολεμάει πρώτη”ή αλλιώς “the bloody first”, δηλαδή “ματωμένη πρώτη”, (“http://en.wikipedia.org/…/1st_Infantry_Division_(United…). Διοικητής της κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων στη Γαλλία ήταν ο στρατηγός Τζόν Πίρσινγκ (John Pershing) (http://www.firstworldwar.com/bio/pershing.htm), (https://www.youtube.com/watch?v=SsG_thNzTBg), (https://www.youtube.com/watch?v=GMAQhsWkzn0), (https://www.youtube.com/watch?v=wzibN13OWEI).

Μετά την ολοκλήρωση της βασικής του εκπαίδευσης στο στρατόπεδο “Φόρτ Τζέι” (“Fort Jay”), (https://www.youtube.com/watch?v=ga4zLsMmkE0), εστάλη στο Μέτωπο της Γαλλίας, (https://www.youtube.com/watch?v=yflGQAAqJt0), ως τυφεκιοφόρος πεζικού, για να πολεμήσει με την μονάδα του στο πλευρό των Συμμαχικών Δυνάμεων κατά των Γερμανών, ( Τον πρώτο καιρό, τόσο οι Γάλλοι όσο και Βρετανοί αντιμετώπιζαν με ιδιαίτερη δυσπιστία, επιφυλακτικότητα και υπεροψία τον αμερικανικό στρατό και δεν του ανέθεταν αποστολές, παρά μόνο τον υπολόγιζαν ως εφεδρεία, με αποτέλεσμα να περιορίζεται, ως επί το πλείστον, σε ασκήσεις, (https://www.youtube.com/watch?v=oJnXoOMo42s), (https://www.youtube.com/watch?v=QWU0LHp33Sw).

Τον Απρίλιο του 1918, οι Γερμανοί είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις και βρίσκονταν σε απόσταση μόλις 64 χιλιομέτρων από το Παρίσι, ( Η 1η Μεραρχία Πεζικού, υπό τον στρατηγό Robert Lee Bullard ( https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Lee_Bullard μεταφέρθηκε επειγόντως στην επαρχία του Picardy (Πίκαρντι), στη Βόρεια Γαλλία, (https://www.youtube.com/watch?v=zpeKty5xs_s), προκειμένου να ενισχύσει την εξουθενωμένη και αποδεκατισμένη 1η Στρατιά του Γαλλικού Στρατού, από την μαινόμενη μεγάλη γερμανική επίθεση, (https://www.youtube.com/watch?v=0lG087ahw3o), (https://www.youtube.com/watch?v=3ITnf-yMmWU), (https://www.youtube.com/watch?v=aKq2n3qazWI). Εκεί βρισκόταν το μικρό χωριό του Cantigny (Καντινιύ), βόρεια του Παρισιού, που είχε στρατηγική σημασία εξαιτίας του ότι δέσποζε υψομετρικά μπροστά από μία μεγάλη ανοικτή πεδιάδα περικυκλωμένο από δάση, ώστε να επιτρέπει στους Γερμανούς να ελέγχουν μεγάλο μέρος του μετώπου με τα πολυβολεία και τα πυροβολεία τους, ενώ παράλληλα βρισκόταν πέντε (5) χιλιόμετρα περίπου μέσα από τις συμμαχικές γραμμές.
Στις 28 Μαίου του 1918, στις 6.45 τα ξημερώματα, το 28ο Σύνταγμα Πεζικού, στο οποίο υπηρετούσε ο Μανώλης Νιοτής, υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Χάνσεν Έλυ, (Hansen Edward Ely), (http://www.arlingtoncemetery.net/heely.htm), (https://www.youtube.com/watch?v=Nx_BxrN6jwY), μαζί με τρία (3) μονάδες βαρέων πολυβόλων και μία (1) μονάδα μηχανικού της 1ης Μεραρχίας Πεζικού του Αμερικανικού Στρατού, που τελούσε υπό το γενικό πρόσταγμα του στρατηγού Robert Lee Bullard, (http://www.firstworldwar.com/bio/bullard.htm), (http://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Lee_Bullard), δηλαδή δυνάμεις που αριθμούσαν συνολικά 3.564 άνδρες), έλαβε διαταγή να επιτεθεί και να καταλάβει το μικρό χωριό, το οποίο υπερασπίζονταν δύο τάγματα πεζικού του Γερμανικού Στρατού, καθώς και πολλά πολυβολεία και πυροβολεία, που ανήκαν στην 18η Γερμανική Στρατιά, υπό τις διαταγές του στρατηγού Φον Χούτιερ (Von Hutier), (https://www.youtube.com/watch?v=N36yO63YMto). Τις αμερικανικές δυνάμεις υποστήριζαν όμως και Γαλλικές δυνάμεις, αποτελούμενες από αεροπλάνα, 368 βαρέα πολυβόλα, δέκα (10) τανκς τύπου Σνάιντερ, (Schneider), (https://www.youtube.com/watch?v=ywJ-bzkzDkM), (https://www.youtube.com/watch?v=zJr_4ndi94c).

Μετά από την κατάληψη του Καντινιύ και των περιχώρων του, οι Γερμανοί εκδήλωσαν την επόμενη κιόλας μέρα, στις 29 Μαίου του 1918, στις 8.30 το πρωί, μία μικρή αντεπίθεση ενάντια στο δεξί άκρο των προωθημένων αμερικανικών θέσεων, η οποία αντιμετωπίστηκε εύκολα. Παράλληλα τα Γερμανικά βαρέα πυροβόλα βομβάρδιζαν τις αμερικανικές θέσεις ολόκληρη τη μέρα. Στις 5.10 το απόγευμα της ίδιας μέρας οι Γερμανοί έκαναν την πρώτη μεγάλη αντεπίθεση τους, με αποτέλεσμα ένας λόχος από το 1ο τάγμα του 26ου Συντάγματος Πεζικού, υπό τις διαταγές του ταγματάρχη Θεοδώρου Ρούσβελτ του νεώτερου, (Theodore Roosevelt, Jr.), γιού του μετέπειτα Προέδρου των Η.Π.Α., να σταλεί προς άμεση ενίσχυση του αδύναμου δεξιού τομέα των αμερικανικών θέσεων.

Ο λοχίας Τζον Χάριγκτον (John Harrington), οδήγησε τη διμοιρία, που ανήκε ο Μανώλης Νιοτής, κάτω από καταιγιστικά πυρά βαρέων πολυβόλων, από τη θέση υποστήριξης που κατείχε στην πρώτη γραμμή προς ενίσχυση των εκεί αμυνόμενων τμημάτων με αποτέλεσμα να αποκρουσθεί με επιτυχία η γερμανική αντεπίθεση. Για αυτό το λόγο ο λοχίας Χάρινγκτον τιμήθηκε αργότερα με την ανώτερη στρατιωτική διάκριση του διακεκριμένου σταυρού, (http://www.homeofheroes.com/…/01…/dsc_05wwi_Army_H.html). Η πρώτη μεγάλη γερμανική αντεπίθεση αντιμετωπίστηκε λοιπόν με επιτυχία αλλά και με μεγάλες απώλειες. Επακολούθησε δεύτερη αντεπίθεση στις 6.40 το απόγευμα της ίδιας μέρας με κάλυψη βαρέων πολυβόλων και πυροβόλων. Τις επόμενες δύο μέρες οι Γερμανοί επιχείρησαν πολλές νέες αντεπιθέσεις για ανακατάληψη των αμερικανικών θέσεων στο Καντινιύ, τις οποίες αντιμετώπισαν με επιτυχία τα “μαύρα λιοντάρια” του 28ου Συντάγματος Πεζικού και οι ενισχύσεις του 26ου Συντάγματος Πεζικού, (https://www.youtube.com/watch?v=vryoJbDkS3I). Έτσι οι Αμερικανοί κράτησαν τις θέσεις τους με απώλειες 1.603 ανδρών, εκ των οποίων οι 300 σκοτώθηκαν επί τόπου στη μάχη και οι υπόλοιποι υπέκυψαν αργότερα στα σοβαρά τραύματα τους, (https://www.youtube.com/watch?v=hQlhvQGWh1A), (https://www.youtube.com/watch?v=GS6ufYuRcWo). Βαρειές απώλειες είχαν όμως και οι Γερμανοί, από τους οποίους αιχμαλωτίστηκαν 250 άνδρες, (https://www.youtube.com/watch?v=ezJLc-_RaU4).

Η μεγάλη νίκη των Αμερικανών στο Καντινιύ εξασφάλισε στις συμμαχικές δυνάμεις την πρώτη μεγάλη νίκη τους ενάντια στη μεγάλη εαρινή επίθεση, που είχαν εξαπολύσει εναντίον τους οι Γερμανοί, https://www.youtube.com/watch?v=uP_0DkpFOKs, με τελικό προορισμό το Παρίσι και έπεισε τους Γάλλους για πρώτη φορά ότι θα μπορούσαν να υπολογίζουν σοβαρά στις αμερικανικές δυνάμεις.

Έτσι, ο Μανώλης Νιοτής συμμετείχε στην πρώτη αμερικάνικη νίκη κατά των Γερμανών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (https://www.youtube.com/watch?v=H5PluUP3wJU) και από τότε το 28ο Σύνταγμα Πεζικού θα λάβει το προσωνύμιο “Black Lions of Cantigny”, δηλαδή “τα μαύρα λιοντάρια του Καντινιύ), (https://www.youtube.com/watch?v=tqQGf4f4vh0), (https://www.youtube.com/watch?v=zJr_4ndi94c), (https://www.youtube.com/watch?v=ezJLc-_RaU4), ενώ η μονάδα του θεωρείται μέχρι σήμερα από τις πλέον θρυλικές του αμερικανικού στρατού, εξαιτίας των στρατιωτικών επιτευγμάτων της, (https://www.youtube.com/watch?v=cLJFW37gQ1M). Mάλιστα προς τιμή αυτής της μονάδας και της θρυλικής μάχης στο Καντινιύ κατασκευάστηκε μνημείο πεσόντων στο Καντινιύ της Γαλλίας αμέσως μετά από τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (https://www.youtube.com/watch?v=QyA5lkKqw_4) και πολεμικό μουσείο στις Η.Π.Α., (http://www.firstdivisionmuseum.org.) .

Σύμφωνα με κάποια αρχεία του αμερικανικού στρατού ο Μανώλης Νιοτής, ένα από τα “μαύρα λιοντάρια του Καντινιύ”, τραυματίστηκε σοβαρά στη μάχη και λίγες μέρες αργότερα υπέκυψε στα τραύματα του στις 20 Ιουνίου 1918. Σύμφωνα όμως με τα αρχεία της μονάδας του, σκοτώθηκε στη μάχη του Καντινιί στις 19 Ιουνίου του 1918. Με δεδομένο όμως ότι η μάχη του Καντινιί διήρκεσε μόλις τρεις (3) μέρες περίπου, συμπεριλαμβανόμενων και των γερμανικών αντεπιθέσεων για την ανακατάληψη του, δηλαδή από τις 28 Μαίου του 1918 μέχρι την 31η Μαίου του 1918, το πιθανότερο είναι να τραυματίστηκε σοβαρά, όπως χιλιάδες άλλοι αμερικανοί, μεταξύ του χρονικού διαστήματος από 28-5-1918 έως 31-5-1918, να νοσηλεύτηκε, εν συνεχεία, για είκοσι μέρες περίπου και στη συνέχεια να άφησε την τελευταία του πνοή στο στρατιωτικό νοσοκομείο στις 19 ή στις 20 Ιουνίου του 1918, κατά τραγική ειρωνία λίγους μήνες πριν από την υπογραφή της ανακωχής, που έθεσε τέλος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μάλλον τραυματίστηκε από θραύσμα βλήματος του Γερμανικού Πυροβολικού, όπως ενημέρωσε αργότερα το Αμερικανικό υπουργείο Άμυνας, με τη συλλυπητήρια επιστολή του τους γονείς του.

Ετάφη σε αμερικανικό στρατιωτικό νεκροταφείο στη Βόρεια Γαλλία. Τέσσερα (4) χρόνια μετά από το θάνατο του και την ταφή του και μόλις λίγες εβδομάδες μετά από τη δολοφονία του πατέρα του από τους Ιταλούς κατακτητές, τα οστά του Μανώλη Νιοτή, τοποθετημένα μέσα σε ένα καλαίσθητο ξύλινο οστεοφυλάκειο, που το διατηρούμε μέχρι σήμερα ως οικογενειακό κειμήλιο, μεταφέρθηκαν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κάρπαθο, με πλοίο του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού και παραδόθηκαν στη μητέρα του Βαγγελούλα, μαζί με την διπλωμένη αμερικανική σημαία, σε ένδειξη τιμής, για να ταφούν στον τόπο που γεννήθηκε.Πράγματι ετάφησαν στο παλιό νεκροταφείο του Απερίου Καρπάθου, κοντά στη Μητρόπολη Καρπάθου, όπου η μάνα του ανήγειρε ένα όμορφο μνήμα βυζαντινής τεχνοτροπίας προς τιμήν του, το οποίο καταστράφηκε όταν μεταφέρθηκε το νεκροταφείο από τον τότε Μητροπολίτη Γερμανό.  

Ο δε πατέρας μου, Μιχαήλ Νικολάου Νιοτής, αποφάσισε όταν γεννήθηκα, αφού είχε χάσει πριν από μένα δύο παιδιά, να με βαπτίσει με το όνομα του αδικοχαμένου αδερφού του Μανώλη.

Ο μεσήλικας πλέον Νικόλαος Νιοτής δεν άντεξε μόνος του στη ξενιτιά το βαρύ πένθος της απώλειας του πρωτοτόκου γιού του και γύρισε στην Κάρπαθο, όπου άνοιξε παντοπωλείο και κουρείο στη Μέσα Βρύση του Απερίου, απ’ όπου αποκτούσε τα προς το ζην, ενώ παράλληλα η σύζυγός του εισέπραττε κάθε μήνα ένα σημαντικό έμβασμα από τις Η.Π.Α. λόγω μιας ασφάλειας ζωής που είχε κάνει ο γιος της λίγο πριν την αποστολή του στο Μέτωπο της Γαλλίας.

Ο Νικόλαος Νιοτής ήταν ακέραιος χαρακτήρας με σπάνια σωματικά και ψυχικά προσόντα. Ο Χριστόφορος Σακελλαρίδης στον επικήδειον του που εκφώνησε τον χαρακτήρισε “ωραίον, ειρηνικόν, ήπιον, αγαθόν και ανεξίκακον”. Πέραν αυτών των γνωρισμάτων του ήταν και θερμός πατριώτης και αυστηρών ηθικών αρχών, ενώ δεν έτρεφε καμμία συμπάθεια προς τους Ιταλούς κατακτητές!

Όταν πληροφορήθηκε ότι οι Ιταλοί σχεδίαζαν να κάνουν απογραφή του πληθυσμού της Καρπάθου μαζί με άλλους 50 περίπου Απερίτες υπέγραψαν μία προκήρυξη με την οποία παρακινούσαν τον κόσμο να αντιδράσει στην απογραφή.

Οι Ιταλοί που το πληροφορήθηκαν τον είχαν βάλει στη “μαύρη λίστα”. Παράλληλα τη χρονική εκείνη περίοδο στην περιοχή “Κολυμπήθρα” του Απερίου έμενε μία πανέμορφη πτωχή κοπέλα την οποία εκμεταλλευόταν ο Μαρισάλλο Sylvio De Ricardi, Ιταλός διοικητής της Αστυνομίας Καρπάθου. Όποτε λοιπόν η κόρη αυτή πήγαινε να ψωνίσει από το κατάστημα του Νικολάου Νιοτή, εκείνος, που, όπως προαναφέρθηκε, ήταν αυστηρών ηθικών αρχών, την εμέμφετο για τις σχέσεις της με τον “Μαρισάλλο”, όπως φώναζαν οι Καρπάθιοι τον Ιταλό αξιωματικό της Αστυνομίας. Αυτή προφανώς τα μετέφερε στον Μαρισάλλο, ο οποίος βρήκε μία ακόμα αφορμή, για να εκδικηθεί τον Νικόλαο Νιοτή.

Όλα ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 1922, όταν με εντολή της κεντρικής διοίκησης των Δωδεκανήσων και του διοικητή της Δωδεκανήσου Alessandro De Bosdari αποβιβάστηκε, με ιταλικό πολεμικό πλοίο, ένα στρατιωτικό απόσπασμα 150 περίπου πάνοπλων Ιταλών στην Κάρπαθο, προκειμένου να καταστείλουν τυχόν αντιδράσεις στην επιχειρούμενη απογραφή των κατοίκων του νησιού.

Ειδικότερα, είχε αποφασισθεί να εγγραφούν όλοι οι Καρπάθιοι σε καταλόγους, ώστε να μπορούν να φορολογούνται και να στρατολογούνται. Όταν έγιναν γνωστές οι προθέσεις των Ιταλών κατακτητών επικράτησε αναβρασμός στους κατοίκους ολόκληρου του νησιού και παρά τις μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των χωριών υπήρξε συνεννόηση μεταξύ των κατοίκων για να υπάρξει γενική αντίδραση στα ιταλικά σχέδια.

Αρχικά, στις Μενετές το απόσπασμα των Ιταλών “μαρκάρισε” με αριθμούς όλα τα σπίτια, αλλά οι Μενετιάτισσες, μετά από συνεννόηση όλων των κατοίκων του χωριού, όταν άκουσαν να χτυπάει συνθηματικά η καμπάνα της Παναγίας, πήραν το φροκάλι και τον κουβά με ασβέστη κι άρχισαν όλες μαζί ν’ ασπρίζουν τους μαύρους αριθμούς των Ιταλών έξω από τα σπίτια τους.

Μετά τις Μενετές είχε σειρά τ’ Απέρι.

Όλοι οι κάτοικοι του Απερίου είχαν ενημερωθεί για τ’ ότι θα ανέβαινε στο χωριό τους το Ιταλικό απόσπασμα, συνοδευόμενο από Ιταλούς αστυνομικούς. Μάλιστα είχε συμφωνηθεί με τους κατοίκους των άλλων χωριών, να τους κάνουν σινιάλο με φωτιές όταν θα έφταναν, προκειμένου να σπεύσουν να τους συνδράμουν.

Γύρω στα μεσάνυχτα της 23ης προς 24η Αυγούστου του 1922, κατέφθασε έξω από το χωριό, στην περιοχή “Κολυμπήθρα”, το Ιταλικό απόσπασμα, μαζί με τον “Μαρισσάλο” και με τρία μουλάρια που ήταν φορτωμένα με δύο μυδραλιοβόλα και σφαίρες, όπου και στάθμευσε αναμένοντας το ξημέρωμα για ν’ ανηφορίσει στ’ Απέρι. Την ίδια ώρα υπήρξε αναστάτωση και γενική κινητοποίηση στα κοντινά χωριά της Βωλάδας, του Όθους και των Πυλών.

Την αυγή ο κόσμος άρχισε να μαζεύεται στη μεγάλη αυλή της Παναγίας και μια ομάδα νεολαίων ανέβηκε στο λόφο της Υπαπαντής, ακριβώς πάνω από την Κολυμπήθρα, όπου στρατοπέδευσαν οι Ιταλοί, για ν΄ ανάψει φωτιά, ώστε να ειδοποιήσει τους κατοίκων των γύρω χωριών για την άφιξη των Ιταλών. Ολόκληρος ο λόφος τυλίχθηκε στις φλόγες.

Εν τω μεταξύ, όλος ο κόσμος είχε βγεί από τα σπίτια του για να αντιπαραταχθεί στους Ιταλούς στρατιώτες και για να εμποδίσει την απογραφή.

Όταν οι Ιταλοί είδαν τους συγκεντρωμένους Απερίτες, ο επικεφαλής του αποσπάσματος διέταξε «εφ’ όπλου λόγχη» τους στρατιώτες και ο κόσμος άρχισε να τους αποδοκιμάζει και να τους πετροβολεί.

Το στρατιωτικό απόσπασμα προχωρούσε παρατεταγμένο με αργό και βαρύ βηματισμό προς τη γέφυρα της βρύσης, ενώ στρατιώτες πυροβολούσαν στον αέρα για εκφοβισμό. Μία σφαίρα που εξοστρακίστηκε τρύπησε την παλάμη μιας γυναίκας από τη συνοικία του Μορροού, ενώ κάποιοι στρατιώτες κτύπησαν με τα κοντάκια του όπλου τους ένα γέροντα, γνωστό ως Αντωνάκη, ο οποίος, για να γλιτώσει από το μένος τους, προσποιήθηκε τον πεθαμένο. Οι υπόλοιποι Απερίτες έτρεχαν πανικόβλητοι να κρυφτούν σε σπίτια.

Το Ιταλικό απόσπασμα ανέβηκε τα σκαλιά και εισέβαλε στα καφενεία του Ματσάκη και του Τσαγκάρη. Όταν έφτασαν στο καφενείο του Νικολή Καφετζηδάκη όρμησε μέσα ο Μαρισσάλο με το πιστόλι στο χέρι μαζί με μερικούς στρατιώτες και βγήκε στο μπαλκόνι για να ελέγχει το δρόμο.

Εκεί είδε το Νικολή Νιοτή, μπροστά από το μαγαζί του, την ώρα που έβαζε το δεξί του χέρι στην τσέπη ψάχνοντας για τα κλειδιά του, για να προφυλαχθεί από τις σφαίρες των Ιταλών.

Πριν προλάβει να τα βγάλει από την τσέπη του και ν’ ανοίξει την πόρτα του μαγαζιού του, ο Μαρισσάλο τον σημάδεψε και τον πυροβόλησε εν ψυχρώ.

Αργότερα δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι δήθεν “νόμιζε πως ο Νιοτής προσπαθούσε να βγάλει από την τσέπη του όπλο”!

Σχετική αναφορά στη άνανδρη δολοφονία του Νικολάου Μιχ. Νιοτή κάνει και ο Μανώλης Κασσώτης στο βιβλίο του “Η Κάρπαθος στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο”.

Σύμφωνα με την από 26-8-1924 ιατροδικαστική έκθεση των ιατρών Γεωργίου Εμμ. Παπαδόπουλου και Εμμανουήλ Μιχαηλίδη «η σφαίρα θίξασα ελαφρώς την αριστεράν παρειάν εισήλθεν αμέσως άνωθεν της αριστεράς κλειδός και εξήλθεν όπισθεν κατά την γωνίαν της ωμοπλάτης».

Αιμόφυρτος ο Νικολής Νιοτής σύρθηκε προς την κοντινή πηγή, τη λεγόμενη “Μέσα Βρύση”, εκεί όπου πρωτόδε και ερωτεύτηκε τη σύζυγό του, προφανώς λόγω της δίψας που του προκάλεσε η ακατάσχετη αιμορραγία. Κοντά του έτρεξαν ο Λάμπρος Σταματιάδης και η Καλλιόπη Γ. Λογοθέτου, η μετέπειτα πεθερά του γιού του Μιχάλη.

Ενώ ψυχορραγούσε, όταν την είδε της ψέλλισε: “Αχ μωρή Καλλιόπη, που δεν παντρέψαμε τα παιδιά μας”. Κατά τραγική ειρωνία, σαράντα μέρες περίπου μέρες μετά το θάνατο του, πραγματοποιήθηκε η επιθυμία του και παντρεύτηκε ο γιός του και πατέρας μου Μιχάλης με την κόρη της και μάνα μου Βαγγέλα ή Φραγκίτσα όπως ήταν το βαφτιστικό της όνομα.

Σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες που περιέχονται στα απομνημονεύματα του Λάμπρου Σταματιάδη, ο Λάμπρος Σταματιάδης τον σήκωσε και τον μετέφερε στο στο παγκάλι του σπιτιού του.

Σε λίγο ήρθε ο γιατρός Ηλίας Χατζημιχάλης και από την εξέταση διαπίστωσε εσωτερική αιμορραγία λόγω του τραύματος του.

Η γυναίκα του Βαγγελούλα του βαστούσε τα χέρια και του λεγε να’χει θάρρος. Η τελευταία τελευταία του φράση ήταν «μ’ έφαγαν τα σκυλιά»!

Ο Νικόλαος Νιοτής ξεψύχησε, στις 24 Αυγούστου 1922, σε ηλικία μόλις 47 ετών, αφήνοντας χήρα τη σύζυγο του Βαγγελούλα και ορφανό το 21χρονο γιό του και πατέρα μου Μιχάλη.

Μέσα στη βουβαμάρα και τη θλίψη για το χαμό του Νικολή Νιοτή ακούστηκαν ξαφνικά από το πλήθος φωνές …

«Οι Μενετιάτες … οι Μενεδιάτες έρχονται. Ζήτω! Ζήτω!».

Η αυλή του Νιοτή γέμισε από κόσμο και όλοι έδειχναν αποφασισμένοι να εκδικηθούν για το θάνατο του.

Οι Ιταλοί κατάλαβαν ότι θα γινόταν γενικός ξεσηκωμός και ο αξιωματικός του αποσπάσματος ανήγγειλε πως θα αναχωρήσουν άμεσα για τα Πηγάδια, αρκεί να μην γίνονταν άλλα επεισόδια.

Λίγα λεπτά αργότερα αναχωρούσαν αφήνοντας στο πένθος τ’ Απέρι.

Η θυσία του Νικολή Νιοτή ματαίωσε έτσι οριστικά την επιχειρούμενη Ιταλική απογραφή του πληθυσμού της Καρπάθου και όλες τις αρνητικές επιπτώσεις που θα είχε για τους κατοίκους του νησιού (στράτευση, φορολόγηση κ.τ.λ.)!

Την επομένη μέρα έγινε η κηδεία. Παρέστησαν σύσσωμα τα κοινοτικά συμβούλια όλων των χωριών της Καρπάθου και πάρα πολλοί Καρπάθιοι απ’ όλο το νησί.

Η κηδεία του Νικολή Νιοτή μετατράπηκε σε παγκαρπαθιακή διαμαρτυρία κατά των Ιταλών κατακτητών.

Τριάντα Μενεδιάτες, καβάλα στα μουλάρια τους και κρατώντας μαύρες σημαίες σε ένδειξη πένθους έφτασαν στο χωριό, για να αποτίσουν τιμή στον πρώτο πεσόντα της Ιταλοκρατίας.

Η τοπική εφημερίδα «Η Φωνή της Καρπάθου», (1935) του Βωλαδιώτη πατριώτη Χαράλαμπου Κάσσιου αναφέρει σχετικά:

«…Την πρώτη επίθεσην οι Ιταλοί εδέχθησαν από τας γυναίκας και τους φοιτητάς οι οποίοι ευρίσκοντο τότε εις την Κάρπαθον δια ολίγων, εις την οποία οι Ιταλοί απήντων με πυκνούς πυροβολισμούς.

Ούτως δε πυροβολούντες εισήρχοντο εις την πόλη προκαλούντες τον πανικό των κατοίκων οι οποίοι έσπευδον να εισέλθωσι εις τας οικίας των. Μέσα σε όλο αυτό το κυνηγητό ο Νικόλαος Νιοτής ευρίσκετο της θύρας της οικίας του έτοιμος όπως εισέλθει, ο Ιταλός Μαρισάλος επυροβόλησε δια του περιστρόφου του τρεις και τον άφησε άπνουν.

Οι Ιταλοί φοβηθέντες τας συνέπειες της άγριας ταύτης δολοφονίας και πληροφορηθέντες την άφιξιν των ηρωικών Μενεδιατών οι οποίοι ήρχοντο ένοπλοι προς ενίσχυσιν, έσπευσαν να εγκαταλείψουν το Απέρι και πανικόβλητοι τράπηκαν προς τα Πηγάδια όπου και ευρίσκον προστασίαν από το αντιτορπιλικόν και την λοιπή δύναμιν Διοικήσεως.

Οι κάτοικοι του Απερίου καθώς και των λοιπών χωριών παραλάβοντες το πτώμα του ανάνδρως φονευθέντος Νιοτή μετέφερον εις τον Μητροπολιτικόν ναόν όπου και εγένετο μεγαλοπρεπέστατη κηδεία καθ΄ην εξεφωνήθησαν πατριωτικοί λόγοι υπό διαφόρων λογίων και προκρίτων».

Τον κύριο επικήδειον έγραψε και απήγγειλε ο πεφωτισμένος δάσκαλος και μετέπειτα ήρωας της Αντίστασης της Καρπάθου, Χριστόφορος Σακελλαρίδης, ο οποίος εξήρε την προσωπικότητα του αποθανόντος επισημαίνοντας και την θυσία του γιού του Μανώλη Νιοτή, που πολέμησε στο Μέτωπο της Γαλλίας στην πλευρά των Συμμαχικών Δυνάμεων, μία θυσία την οποία οι “πεπολιτισμένοι” Ιταλοί Σύμμαχοι ανταπέδωσαν τότε με την άνανδρη δολοφονία του πατέρα του, του Νικολάου Εμ. Νιοτή.

Με αφορμή τον επικήδειο, ο Χριστόφορος Σακελλαρίδης καταφέρθηκε, με γενναιότητα, κατά των Ιταλών κατακτητών και στηλίτευσε τη δολοφονία του παππού μου, πλέκοντας παράλληλα το εγκώμιο του.

Ο Χριστόφορος Σακελλαρίδης έμμελε να αναδειχθεί αργότερα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε ήρωα της τοπικής αντίστασης κατά των κατοχικών γερμανοιταλικών δυνάμεων.

Ο επικήδειος που εκφώνησε σώζεται μέχρι σήμερα και είχε αυτολεξεί ως εξής:

“Πένθιμος ομήγυρι, βομβεί εισέτι εις τα ώτα όλων μας ο απαίσιος πυροβολισμός όστις εν μιά στιγμή αφήρπασεν αφ’ ημών τον ωραίον, τον ειρηνικόν, τον ήπιον, τον αγαθόν τον ανεξίκακον συμπολίτην μας Νικόλαον Νιοτήν, δια να τον παραδώσει όμως εις την αθανασίαν και να τον στεφανώση με τον αμάραντον της δόξης στέφανον.

Ο πρωτομάρτυς ούτος της ελευθερίας μας εύρε τον θάνατον, τον οποίον ο Θεός μόνον εις τους εκλεκτούς και προνομιούχους του προσφέρει, διότι το υπέρ πατρίδος θνήσκειν αποτελεί τον ωραιότερον της προσκαίρου και ματαίας ζωής μας επίλογον. Δεν απέθανεν ο δολοφονηθείς συμπολίτης μας διότι ζει και θα ζη διαρκώς εις την μνήμην μας, διότι πέραν του φθαρτού κόσμου, πέραν της ύλης ευρίσκονται το πνεύμα, η ιδέα, άτινα δεν καταβάλλονται, άτινα δεν αποθνήσκουσιν.

Δεν λησμονούνται τα ονόματα των μαρτύρων της πίστεως και της πατρίδος, οίτινες δια του αίματός των ποτίζουσι το καλλίφυλλον της ελευθερίας δένδρον υπό την σκέπην του οποίου θα στεγασθώσιν αι μέλλουσαι γενεαί.

Εν τη καρδία παντός Καρπαθίου θα γραφή με ανεξίτηλα γράμματα το όνομα του μάρτυρος συμπολίτου μας και αι νυν γενεαί θα το παραδώσωσι με τον φωτοστέφανον της δόξης εις τα επιγενομένας προς αϊαν μνήμην του μάρτυρος και προς στιγματισμόν και καυτηριασμόν αφ’ ετέρου μιάς βιαιοπραγίας και αχαρακτηρίστου πραξικοπήματος εκ μέρους των οργάνων πεπολιτισμένου Κράτους, τα οποία δεν εδίστασαν άνευ ουδενός απολύτως λόγου δικαιολογούντος τας νέας ταύτας Σικελιανάς νύκτας, να επιπέσωσι κατ’ αόπλων και φιλησύχων πολιτών καθ’ ον χρόνον ειρηνικώς και αθορύβως ηθέλησαν να αποδείξωσιν ότι δεν είναι Βεδουϊνοι και άνευ εθνικής συνειδήσεως αλλά πλήρη έχοντες επίγνωσιν της καταγωγής των και μέλη γνήσια της αθανάτου ελληνικής φυλής αμύνονται ειρηνικώς μέν πλην ερρωμένως κατά παντός όστις πειράται να επιβουλευθή τα τιμιώτερά των αγαθά.

Το όνομα του αειμνήστου εθνομάρτυρος θα υπερβεί τα στενά όρια της μικράς μας πατρίδος, θα ανέλθη τας θαλάσσας και τους ωκεανούς θα γίνη γνωστόν εις το Πανελλήνιον και θα γραφή εις την χρυσήν της Ιστορίας Βίβλον, ήτις με την αμείλικτον κριτικήν της θα χαρακτηρίσει την σημερινήν τραγωδίαν.

Η Κάρπαθος άπασα σήμερον και η Δωδεκάνησος όλη θρηνεί το δολοφονηθέν της τέκνον και συμμερίζεται εγκαρδίως την δικαίαν σας θλίψιν, δυστυχής σύζυγε και ταλαίπωρε υιέ, οίτινες μεθ’ υπερηφανείας δικαιούστε να φέρετε το δεύτερον τούτο πλήγμα.

Έχαινεν εισέτι η πληγή, την οποίαν σας ήνοιξεν ο ένδοξος θάνατος του υιού σας, όστις έσπευσε μεταξύ των πρώτων να προσφέρει το στήθος του προς κατίσχυσιν των συμμαχικών όπλων και ήδη ο πατήρ του κατάκειται νεκρός, θύμα των σφαιρών εκείνων, προς τους οποίους έδωκε την σωτηρίαν και την νίκην δια του αίματός του.

Οποία της τύχης τραγική ειρωνία! Η σκιά του υιού θα φρυάζει προ της δραματικής ταύτης περιπετείας.

Συ δε πεφιλημένε νεκρέ πρωτομάρτυ της ελευθερίας μας δέξαι παρ’ όλων μας εν τω ιερώ τούτω χώρω, κατά την ιεράν ταύτην στιγμήν, ως διαβεβαίωσιν ότι θα διατηρήσωμεν την μνήμην σου αγήραν, ότι το μαρτυρικό σου τέλος θα μας ενισχύση εις τον αγώνα μας και το όνομά σου θα παραδώσωμεν εις τας επερχομένας γενεάς, ως διαρκές σύμβολον της ζωτικότητος της φυλής μας, ήτις δεν κάμπτεται προ απειλών και δεν πτοείται προ οιουδήποτε ισχυρού, οπόταν υπεραμύνεται των δικαίων της.

Αιωνία σου η μνήμη πρωτομάρτυ, Νικόλαε Νιοτή”.

Ο αείμνηστος Ανδρέας Χιωτάκης απήγγειλε επίσης συγκινητικό επικήδειο, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στο βιβλίο του “ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ”, ο Λάμπρος Ι. Σταματιάδης (1897 – 1993).

Μετά από μερικές μέρες, κατά τραγική ειρωνία, κατέπλευσε στην Κάρπαθο πλοίο του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού στο οποίο επέβαινε αντιπρόσωπος της Αμερικανικής Κυβερνήσεως ως εντεταλμένος για να συνοδεύσει και παραδώσει τη σωρό του Εμμανουήλ Νιοτή, γιου του Νικολή Νιοτή, πεσόντος στη Γαλλία.

Κάτοικοι από όλα τα χωριά μαζεύτηκαν στο λιμάνι στα Πηγάδια, όπου βρισκόταν και Ιταλικό στρατιωτικό άγημα για να αποδώσει τιμές στο νεκρό με τα συμμαχικά στρατεύματα ήρωα, καθώς εκείνη την εποχή η Ιταλία ήταν σύμμαχη χώρα με τις Η.Π.Α..

Ο εκπρόσωπος της Αμερικανικής Κυβερνήσεως, έχοντας δίπλα του τον “Μαρισάλλο”, Ιταλό διοικητή της Αστυνομίας Καρπάθου, Sylvio De Ricardi, ζήτησε να δει τον πατέρα του νεκρού Μανώλη Νιοτή. Νεκρική σιγή επικράτησε τότε ανάμεσα στο πλήθος.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος φώναξε δυνατά «Νικόλαος Νιοτής», για να εμφανιστεί. Τότε, η μαυροφορεμένη χήρα του Βαγγελούλα βγήκε μπροστά μέσα σε λυγμούς και αναφιλητά και άρχισε να κραυγάζει «ο Μαρισάλλος, ο Μαρισάλλος τον σκότωσε»!

Χωρίς να λογαριάσει τον κίνδυνο τον κατέδειξε στον αμερικανό αξιωματούχο. Ο δολοφόνος φορώντας την επίσημη στολή και τα μαύρα γυαλιά του ξεροκατάπιε και κατόπιν αμήχανα και χαμηλόφωνα της απάντησε: «υπάρχει δικαστήριο να με καταγγείλεις»!

Μετά από αυτό το περιστατικό ο περιβόητος Μαρισάλλο μετατέθηκε στην Κάλυμνο και εν συνεχεία στην Ιταλία.

Στις 25 Αυγούστου του 2012 και ενώ συμπληρώνονταν 90 χρόνια από τη θυσία του, τιμήθηκε η μνήμη του Νικολάου Νιοτή στη γενέτειρα του, τον Όλυμπο Καρπάθου, κατόπιν πρότασης του Γ. Ν. Τσαμπανάκη, τότε Αντιπροέδρου και Υπεύθυνου Δράσης του Διοικ. Συμβ. του Πολιτιστικού Οργανισμού Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου και μετέπειτα Προέδρου του Δ.Σ. του Πολιτισμικού Οργανισμού Ολύμπου Καρπάθου (Π.ΟΡ.Ο.Κ.) Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου Καρπάθου, για να τιμηθούν τα 90 χρόνια από τη θυσία του πρωτομάρτυρα της Καρπαθιακής Ελευθερίας.

Στην εκδήλωση αυτή ο δικηγόρος Ιωάννης Σταματιάδης εκφώνησε τον ακόλουθο λόγο, συνοδευόμενο από παραδοσιακές μαντινάδες:

“ΗΛΘΑΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΩΡΙΟ ΣΟΥ, ΤΟ ΑΠΕΡΙ, ΝΑ ΤΙΜΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΡΑ ΗΡΩΑ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ ΝΙΚΟΛΑΕ Μ. ΝΙΟΤΗ KAI ΠΙΣΤΕΥΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΕΚΦΡΑΖΩ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΠΟΥ ΑΦΗΣΕΣ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΟΥ ΠΝΟΗ ΕΓΡΑΨΑ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΕ ΕΜΜΕΤΡΟ ΛΟΓΟ:

Οι Απερίτες ήρθαμε Νιοτή εις το χωριό σου

για τούτη την εκδήλωση στο σπίτι των γονιών σου.

Μαζί είναι τα ’γγόνια σου και τα δισέγγονα σου

που δεν αξιωθήκανε παππού να σ’ αγκαλιάσουν.

Από τ’ Απέρι διάλεξες Νιοτή τη σύζυγό σου

όπως οι Μοίρες έγραψαν το μέλλον το δικό σου.

Στ’ Απέρι την εγνώρισες κάτω στη Μέσα Βρύση

εκεί που ήτανε γραφτό μια σφαίρα να σε σβήσει.

Ήσουν λεβέντης μερακλής κι’ άνθρωπος με αξία

και για ψηλά ιδανικά εγίνηκες θυσία.

Σ’ απογραφή αντέδρασες οι Ιταλοί να κάνουν

γι’ αυτό στη λίστα σ’ έβαλαν Νιοτή να σε ξεκάμουν.

Ο άνανδρος ο Ιταλός σου’ ριξε με πιστόλι

και τη θυσία αγνόησε του γιού σου του Μανώλη,

που πήγε εις το Μέτωπο εκείνος της Γαλλίας

και έπεσε μαχόμενος κατά της Γερμανίας.

Έτσι εξεπληρώθηκε του γιου σου η θυσία

από την τότε σύμμαχο της χώρας Ιταλία.

Τ’ Απέρι όπου άφησες για πάντα την πνοή σου

αιώνια θε να κρατά τη μνήμη τη δική σου.

Μικροί μεγάλοι σήμερα όλοι θε να το μάθουν

πως είσ’ ο πρωτομάρτυρας ήρωας της Καρπάθου.

Έτσι σε χαρακτήρισε λόγιος σύγχρονος σου

που έγραψε κ’ εκφώνησε τον επικήδειό σου.

Η μαρμάρινη πλάκα που είχε ωστόσο προγραμματισθεί να τοποθετηθεί στο σπίτι που γεννήθηκε ο Νικ. Νιοτής, στη συνοικία Σκαλϊάκια της Ολύμπου δεν εντοιχίστηκε ποτέ εξαιτίας της ματαίωσης της εκδήλωσης, λόγω των πιέσεων που δέχθηκε από την οικογένεια άλλου – μη πεσόντος – αντιστασιακού, που επέμενε να τεθεί τιμητική πλάκα και στη μνήμη του συγγενή τους!

Λυπηρό είναι επίσης ότι το όνομα του πρωτομάρτυρα στην Κάρπαθο και του τρίτου πεσόντος σε όλα τα Δωδεκάνησα κατά την Ιταλοκρατία Νικολάου Μιχαήλ Νιοτή δεν συμπεριλαμβάνεται στο μνημείο των πεσόντων υπέρ πατρίδος στο Επαρχείο Καρπάθου, αλλά ούτε στο μνημείο πεσόντων για την ελευθερία Ολυμπιτών που βρίσκεται στο προαύλειο της εκκλησίας της Ολύμπου, όπου αναφέρεται όμως το όνομα του υιού του Μανώλη που σκοτώθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο μέτωπο της Γαλλίας.

Επίσης, δεν υπάρχει κανένας δρόμος ή πλατεία ή έστω τιμητική επιγραφή που να αναφέρει το όνομα του!

Χθες, στις 24-8-2022, συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη θυσία του. Παρόλα αυτά ούτε ο Δήμος Καρπάθου, ούτε η Τοπική Κοινότητα Απερίου ούτε η Τοπική Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου προγραμμάτισαν επετειακές εκδηλώσεις προς τιμήν του.

Ακολουθούν μερικοί σύνδεσμοι δημοσιευμάτων που αφορούν στη θυσία του Νικολάου Μιχ. Νιοτή:

https://www.karpathianrevolution.gr/niotis-1922/…

https://efimeridaomonia.wordpress.com/…/1922-08-aperi/…

https://www.karpathiakanea.gr/foniko-protomartira-nioti…/

https://www.rodiaki.gr/…/merikes-epibeblhmenes…