“ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΡΟΣ ΚΑΡΠΑΘΟ ΤΟ 1946” | Από το βιβλίο του ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Ν. ΦΡΑΓΚΟΥ “ΚΑΡΠΑΘΟΣ”| B’ MΕΡΟΣ

Β’ ΜΕΡΟΣ

“ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΠΕΡΙΟΝ”

“Εις το κλεινόν Απέριον έφθασα ένα από τα πρώτα απογεύματα της αφίξεώς μου στην Κάρπαθο. Ζέστη μεγάλη την οποίαν εμετρίασεν η δροσιά και το κρύο νερό του μαγευτικού καφενείου Τσαγκάρη.

Με την εναλλασσόμενη συντροφιά του Δημάρχου κ. Λ. Χιωτάκη, του δικηγόρου κ. Δ. Καπετανάκη, του γραμματέως της Μητροπόλεως κ. Χρ. Σακελλαρίδη, του διδασκάλου κ. Εμμαν. Λάμπρου, του φοιτητού κ. Γ. Χιωτάκη και του νεαρού ξεναγού μου Ηλία Καρακατσάνη, εγνώρισα όλας τας γραφικάς συνοικίας του Απερείου.

Η ωραιοτάτη εκκλησία της Μητροπόλεως, εις μνήμην της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ανεγερθείσα από το 1856 με την θαυματουργόν παράδοσιν της ευρέσεως και του κτυπήματος της Εικόνος της στο Βρόντη, όπως μου την διηγήθη ο κ. Σακελλαρίδης, το παρ’ αυτήν Μητροπολιτικόν μέγαρον της Μητροπόλεως Καρπάθου – Κάσου και κάτωθι ταύτης το θαυμάσιον Ημιγυμνάσιον του Απερίου, δημιούργημα του αφθάστου πατριωτισμού της Ομονοίας των Απερειτών Αμερικής, αληθές εγκαλώπισμα όχι μόνο του Απερείου, αλλά ολοκλήρου της Καρπάθου προκαλούν το ιδιαίτερον του επισκέπτου.

ΠΑΝ. ΧΡΥΣΟΧΕΡΗΣ

ΜΙΧ. ΖΑΝΝΑΚΗΣ

Αλλά δεν είναι μόνον τα ανωτέρω πνευματικά ιδρύματα που προσδίδουν εξαιρετικήν αίγλην εις το Απέρι, αλλά και τα αρχοντικά του.

Αν κρίνω από τα σπίτια του Χιωτάκη, του Διακίδη, του Ζαννάκη, του Τραμπέλλα, του Λυριστάκη κ.λ.π. που είδαμε την εξωτερικήν τους εμφάνισιν και τον εσωτερικόν τους πλούτο, μεγαλοπρεπή κατά κυριολεξίαν, αποτελούντα εκδήλωσιν πολιτισμού, μοναδικά στολίσματα της Καρπάθου, τα οποία ούτε εις πολλάς επαρχιακάς πόλεις της Ελλάδος συνήντησα και τα οποία μαζί με την ιδιαίτερη εκπολιτιστική εκδήλωσι των κατοίκων τους, δικαιωματικά προσδίδουν στο Απέρι την εκπολιτιστική πρωτοπορεία όλων των χωρίων της Καρπάθου.

BΟΛΑΔΑ

Στην Βολάδα πήγα την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου, στο πανηγύρι της Πλαγιάς. Μολονότι την αυτήν ημέραν, είναι η κατ’ εξοχήν θρησκευτική πανήγυρις της Καρπάθου εις τα Μεσοχώρια, όπου παρά την επιθυμίαν και τας προσπαθείας μου δεν κατόρθωσα να μεταβώ, εν τούτοις το πανηγύρι της Πλαγιάς της Βολάδος είχεν εφέτος εξαιρετικήν συρροήν προσκυνητών από όλα τα κάτω χωριά της Καρπάθου.

Ο φίλος μου Νικ. Κωστής, ο παλαιός συμμαθητής μου εν Αθήναις, ήδη διακεκριμένος ιατρός της Βολάδος κ. Φραγκιός Οικονομίδης, αι οικογένειαι του κ. Μηνά Κρητικού και του κ. Μηναΐδη κλπ, μας επεφύλασσαν εγκάρδιον υποχοχήν.

Εθαύμασα και την ιεροτελεστίαν της εκκλησίας και την τάξιν εις το τραπέζι της Παναγίας, την περίφημη “τάβλα” όπου δια πρώτην φορά στην ζωή μου ηυτύχησα να καθήσω και εγώ.

Το γλέντι που επηκολούθησε εις οικίας και καφενεία, οι ωραιότατες μαντινάδες που ηκούσθησαν, ήτο και κάτι το εξαιρετικόν δι’ εμέ, το οποίον με μεγάλη λύπη μου εστερήθην πολύ ενωρίς, όταν ήρχισαν και αγρίευαν οι μονεμβασιές  και τα καλώς να σ’εύρω.

OΘΟΣ

Όταν πήγα στο Όθος μου έκανε αμέσως εντύπωση η νεόκτιστος εκκλησία του Χριστού, εκ των ελαχίστων της Καρπάθου, με θόλον και το νεόκτιστον και ωραιότατον σχολείον  του, δωρεάν αμφότερα των εν Αμερική και Ροδεσία φιλοπρόοδων και φιλοπατρίδων Οθειτών.

Το Όθος είναι το υψηλότερον, ωραιότερον και παραγωγικότερον χωρίον της νήσου μας.

Με τα καθαρά και γραφικά σπιτάκια του και στις τρείς συνοικίες του, εν μέσω καταφύτων κήπων, με θαυμάσια και άφθονα νερά, πλημμυρίζει παντού από αμπελώνας και οπωροφόρα δένδρα.

Με την ευχάριστη συντροφιά του διευθυντού του Ημιγυμνασίου Καρπάθου κ. Αριστ. Σταυράκη και των συνεκδρομέων κ.κ. Μηνά Νικολαΐδη, Γεωργ. Πετρίδη, Ιωανν. Και Ευγενίας Κόκκινου Μηνά Λαγωνικού, Νικ. Ηλιάδη κλπ. εξεδράμαμεν εις ημερησίαν εκδρομήν εις την γραφικήν κοιλάδα των Στών, μοναδική ίσως εν Καρπάθω με το μοναστηράκι του Αγ. Παντελεήμονος και τους ωραιοτέρους αμπελώνας της Καρπάθου.

ΠΥΛΕΣ

Στις Πυλές βρέθηκα την παραμονήν της πανηγύρεως του Σταυρού. Απέχουν ημίσειαν ώραν από της ετέρας θαλάσσης προς την Κάσον. Κωμόπολις ωραία και κατάφυτος και αυτή από αμπελώνας οπωροφόρα και κήπους, με άφθονα πηγαία και καθαρά νερά, και λυγερές μελαχρινές κοπέλες και απ’ εδώ φαίνεται θα ξεκίνησε το τραγούδι για τα κρύα νερά και τις δροσερές κοπέλες της Καρπάθου.

Εις τον ζωηρόν τόνον της εφετεινής πανηγύρεως του Σταυρού συνέτειναν πολλοί και οι πολυάριθμοι εκδρομείς – προσκυνηταί του Όθους, Απερίου, και Μενετών και υπήρξεν ενθουσιώδης και θεαματικός ο ολονύκτιος χορός εις τον αυλόγυρον της εκκλησίας. Επέρασα τρείς αξέχαστες μέρες στις Πυλές και αργότερα εκόρεσα δίψαν ημερών εις τα γάργαρα και κρύα νερά του Σταυρού.

Δεν θα είχα παρά μόνον εγκώμια δια τα άψυχα και τα έμψυχα των Πυλών, αν δεν εμετρίαζεν τον ενθουσιασμόν μου η πρωτοφανής εμπάθεια των κομματικών αντιθέσεων.

Εξ ιδιοσυγκρασίας και χαρακτήρος εστάθην πάντοτε ξένος προς τας φατρίας και τα άκρα.

Ούτε τους μεν καταδικάζω ούτε τους άλλους θέλω να υπερασπίσω. Αλλ’ οι ιθύνοντες και κομματάρχαι αμφοτέρων των μερίδων, οιοιδήποτε και αν είναι, διότι ούτε τους γνωρίζω ούτε και θέλω να τους μάθω, πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχουν βαρυτάτας ευθύνας δια την κατάστασίν αυτήν και έχουν καθήκον να αρθούν εις το ύψος των περιστάσεων και να συμβάλουν εις την άμβλυνσιν των παθών, διότι η κομματική οξύτης των Πυλών, όπως και των Μενετών ατιμάζει και τα χωρία και την Κάρπαθον ολόκληρον.”

Επόμενα Φοινίκι Αρκάσα Μενετές.

Από το βιβλίο “KAΡΠΑΘΟΣ” του ΑNAΣΤΑΣΙΟΥ (TAΣΟΥ) N. ΦΡΑΓΚΟΥ