«Οι ειδικοί επιστήμονες πολλές φορές δεν έχουν άμεση επαφή με το αντικείμενο ……. Δεν ρωτούν αυτούς που έχουν εμπειρίες.
..“Με τον τρόπο αυτό κατέστρεψαν το λιμάνι της Καλύμνου όπου δεν μπορούν πια να μπουν τα μεγάλα πλοία . Ανάλογα λάθη έγιναν και στο λιμάνι της Τήνου και σε άλλα λιμάνια”.
….Στα Κύθηρα έκαναν μια τεράστια προβλήτα και ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα…..Και δεν σκέφτηκαν να κάνουν απέξω μια μικρή προβλήτα, ώστε να δένει το καράβι έχοντας τον καιρό στην πρύμνη.
Τώρα εκπονεί άλλη μελέτη το Πολυτεχνείο ……»
To ίδιο έγινε με το λιμάνι της Κάσου το οποίο στην πορεία το χάλασαν.»
(Τα παραπάνω είναι απόσπασμα από συνέντευξη καπετάνιου που υπηρέτησε 15 χρόνια στη γραμμή της Καρπάθου).
Το λιμάνι της Κάσου που κάποιοι ζηλεύουν αποτελεί για τους επαϊοντες παράδειγμα κακού ακριβου σχεδιασμού προς αποφυγήν. Ξοδεύτηκαν πάνω από 30 εκατ. ευρώ για την κατασκευή ενός λιμανιού που κρίνεται επισφαλές για πλοία άνω των 145 μ. λόγω περιορισμένου χώρου ελιγμών .
Ο κυματοθραύστης αρχικά είχε μήκος 200 μ. και προστάτευε ικανοποιητικά τον παλιό προβλήτα στην Μπούκα από τους επικρατούντες βορειοδυτικούς κυματισμούς . Οταν το 1990 άρχισε η επέκτασή του πρός Ανατολας, ο πλοίαρχος του Ε/Γ Ο/Γ ΝΤΑΛΙΑΝΑ , του μεγαλύτερου πλοίου που εξυπηρετούσε τότε την γραμμη , μας ενημέρωσε ότι όταν θα τελείωνε το έργο θα έκλεινε το λιμάνι για τα πλοία της γραμμής.
Ζητήσαμε από το Λιμ. Ταμείο το σχέδιο του εκτελούμενου έργου και διαπιστώσαμε πως ο πλοίαρχος είχε δίκιο. Η μελέτη είχε εκπονηθεί με τα δεδομένα των πλοίων που εξυπηρετούσαν την γραμμή την δεκαετία του 1970. Ειχε σχεδιασθεί για πλοία μήκους μέχρι 85 μ.
Ενημερώσαμε αμέσως τον Υπουργό Ε.Ν. Αριστοτέλη Παυλίδη για το σοβαρό πρόβλημα που προκαλούσε το εκτελούμενο έργο και παρά την αντίδραση του Δημάρχου διακόπηκε η επέκταση και ξηλώθηκε τμήμα του κυματοθραύστη μήκους 60μ . που έιχε ήδη κατασκευασθεί και εμπόδιζε τους χειρισμούς των πλοίων.
Αντί της επέκτασης του κυματοθραύστη προτάθηκαν τρία μικρά έργα με πολύ μικρότερο προϋπολογισμό με τα οποία θα μπορουσαν να δέσουν στην Κασο τα πλοία της γραμμης με οποιοδήποτε καιρό και χωρίς περιορισμό μεγέθους:
- Να κατασκευασθεί «στο νησάκι» ένας προβλήτας χωρίς προστασία με δυό μέτωπα μήκους 45 μ. το καθένα, κάθετα στο Βορρά και στο Γρέγο.
- Να διαπλατυνθεί κατά 30μ. η υπάρχουσα παλιά προβλήτα στην Μπούκα
- Να κατασκευασθεί στην Χέλαθρο ενας προβλήτας πλάτους 45 μ με μέτωπο προς νότο , χωρίς προστασία, που θα χρησιμοποιείτο σαν εναλλακτική λύση σε περίπτωση ισχυρών βοριάδων, που δεν θα επέτρεπαν την πρυμνοδέτηση των πλοίων της γραμμης στο Φρύ.
Όμως αντί να μελετηθούν οι οικονομικές αυτές λύσεις ο μελετητής εκτός των κρηπιδωμάτων των 90μ στο Νησάκι, που είχαν προταθεί σχεδίασε κρηπιδώματα συνολικού μήκους 650 μ, μεγάλο μέρος των οποίων είναι εντελώς αχρείαστα, καθώς και επέκταση του κυματοθραύστη κατά 530 μ, εκατό (100) μ. βορειότερα από τον αρχικό σχεδιασμό , προϋπολογισμού 15 δις δρχ .
( ΣΣ. Η αμοιβή του μελετητή είναι ανάλογη του μήκους και βάθους των κρηπιδωμάτων και του κυματοθραύστη που μελετά .)
Λόγω του απαγορευτικού κόστους της μελέτης κατασκευάσθηκαν μόνο τα κρηπιδώματα στο Νησάκι, τα οποία για δώδεκα χρόνια εξυπηρετούσαν ικανοποιητικά τις ανάγκες των πλοίων.
Στο τέλος όμως με πίεση τοπικών παραγόντων και παρά την αντίθετη άποψη των πλοιάρχων των πλοίων της γραμμής το 2009 διατέθηκαν άλλα 13.5 εκατ. ευρώ για την επέκταση του κυματοθραύστη κατά 250 μ. 50 μέτρα πιο ανοικτά από τον αρχικό σχεδιασμό .
Το λιμάνι της Κάσου όπως είναι σήμερα μετά την επέκταση του κυματοθραύστη το 2009-11 .
΄Ετσι προστατεύθηκε μεν η μαρίνα από τους βόρειους. κυματισμούς αλλά περιορίσθηκε ο χώρος ελιγμών των πλοίων με αποτέλεσμα να έχουν συμβεί δυό ατυχήματα πλοίων σε διάστημα πέντε ετών και να αποτρέπεται η δρομολόγηση στην γραμμή πλοίων άνω των 150μ.
Αντίθετα με ότι έγινε στην Κασο, παράδειγμα καλης πρακτικής αποτελεί ο προβλήτας που κατασκευάσθηκε το 2004 στον Άγιο Ανδρέα της Αστυπάλαιας. Ο Δήμαρχος της Αστυπάλαιας, βλέποντας μπροστά με όραμα και τόλμη, αγνοώντας στις αντιδράσεις καταστηματαρχών και μερίδας των κατοίκων του νησιού, με πολύ μικρότερο κόστος, κατασκεύασε πέντε χιλιόμετρα από μακριά από την πόλη και το παλιό λιμάνι, σε σημείο σημείο που τότε δεν διέθεττε ούτε καν ασφαλτοστρωμενο δρόμο, μια μικρή προβλήτα με μέτωπο 40 μ χωρίς καμιά προστασία από τους βόρειους κυματισμούς, στην οποία εξυπηρετούνται χωρίς πρόβλημα τα πλοία της γραμμης χωρίς κανένα περιορισμό. Σήμερα όλοι συμφωνούν για την ορθότητα της λύσης αυτής , γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την επανεκλογή του Δημάρχου άλλες πέντε φορές.
Λιμενικές εγκαταστάσεις Αγ. Ανδρέα Αστυπάλαιας
Όμως για τα σφάλματα που έγιναν στα λιμάνια της Κάσου, της Καλύμνου και της Τήνου, δεν φταίνε μόνο οι μελετητές αλλά και εκείνοι που εγκρίνουν αβασάνιστα τις λύσεις που προτείνουν οι μελετητές που πολλές φορές επηρέαζονται απο τοπικούς παράγοντες και κοιτούν το δικό τους συμφέρον.
Η λύση της Αστυπάλαιας καλό είναι να αποτελέσει παράδειγμα καλής πρακτικής για την Κάρπαθο. Αντί της επίκλησης του προ 40ετίας σχεδιασμού που έγινε με βάση τα τότε δεδομένα για την εξυπηρέτηση πλοίων μήκους 85 μ., επιβάλλεται να μελετηθούν πρακτικές και οικονομικές λύσεις, όπως είναι η πρόταση της Τεχνικής Υπηρεσίας του Λ.Ταμείου, που θα καλύπτουν τις ανάγκες του νησιού μας για την επόμενη πεντηκονταετία.
Υποναύαρχος Λ.Σ.(εα) Ν. Κανάκης
