Επί 35 χρόνια σχεδιάζεται επέκταση του λιμανιού χωρίς Προγραμματικό Σχέδιο και χωρίς όραμα για τις απαραίτητες λιμενικές εγκαταστάσεις που χρειάζεται η Κάρπαθος.

«Το Γενικό Προγραμματικό Σχέδιο του λιμένα (ΓΠΣΛ) αποτυπώνει τη μορφή των απαραίτητων λιμενικών και συγκοινωνιακών έργων που θα πρέπει να κατασκευαστούν για την αποτελεσματική και ασφαλή εξυπηρέτηση της μελλοντικής κίνησης του λιμένα, όπως αυτή θα έχει διαμορφωθεί σε βάθος χρόνου 20 έως 30 ετών. Τα προτεινόμενα έργα προσδιορίζονται λαμβάνοντας υπόψη τη βέλτιστη λειτουργική διάταξη για την εξυπηρέτηση της εκτιμώμενης κίνησης, επαρκή χερσαία και θαλάσσια ζώνη για τη μελλοντική λειτουργία του, καθώς επίσης και ικανοποιητική συγκοινωνιακή σύνδεσή των έργων με το τοπικό και εθνικό δίκτυο… Η εκπόνηση ενός γενικού προγραμματικού σχεδίου είναι κομβικής σημασίας για το φορέα διαχείρισης του λιμένα  καθώς με αυτό αποκτά έναν κοστολογημένο μακροπρόθεσμο λειτουργικό σχεδιασμό, τον οποίο μπορεί να υλοποιήσει τμηματικά ή και να αναθεωρήσει σε περίπτωση μεταβολής του οικονομικού ή κοινωνικού περιβάλλοντος”.

Τα παραπάνω είναι απόσπασμα της έκθεσης του μελετητή κ. Γιαμίν για το ΓΠΣ του λιμανιού Μαρμαρίου Ευβοίας. λιμανιού τοπικής σημασίας όπως είναι και το λιμάνι της Καρπάθου, για το οποίο ο ίδιος μελετητής σχεδιάζει έργα με βάση τα προ 40ετίας δεδομένα και όχι τις προοπτικές 50ετίας. Ως δικαιολογία προβάλλεται ότι αυτό προβλέπει η προκήρυξη με βάση την οποία ανέλαβε να εκπονήσει την μελέτη. 

Όντως το 2006 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την προετοιμασία φακέλου για την δημιουργία νέου λιμένος στο Γαρόνησο με αντικείμενο την κατασκευή ενός Κρηπιδώματος πρυμνοδέτησης  Ε/Γ Ο/Γ και ενός κρηπιδώματος για την πλαγιοδέτηση μικρών  φορτηγών πλοίων σύμφωνα με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης των Πηγαδίων (ΓΠΣ) του 1985 που πρόβλεπε την προέκταση του προσήνεμου μώλου κατά 150 μ και την κατασκευή στην ανατολική πλευρά του Γαρόνησου μικρού κρηπιδώματος 100μ ικανό να εξυπηρετήσει τα πλοία που εξυπηρετούσαν τότε την γραμμή και είχαν μήκος μικρότερο των 100 μ.

Με βάση τον φάκελο εκείνο προκηρύχθηκε το 2007 η μελέτη από την Π.Ν. Αιγαίου και εκπονήθηκε η προκαταρκτική έκθεση ΠΠΠΑ που υποβλήθηκε για αδειοδότηση στο τέλος του 2013 .

Η πρόταση τέθηκε στο αρχείο ύστερα από την απόφαση της Επιτροπής Σχεδιασμού Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ) που δεν την ενέκρινε λαμβάνοντας υπόψη τις αρνητικές παρατηρήσεις των φορέων «αναφορικά με την ασφάλεια των εξυπηρετούμενων πλοίων της ακτοπλοΐας καθώς και την αδυναμία μελλοντικής επέκτασης του λιμένα, ώστε να δύναται να εξυπηρετήσει κρουαζιερόπλοια».

Στην συνέχεια, αντί να οργανωθεί μια ημερίδα στην οποία να κληθούν να εκφέρουν τις απόψεις τους και οι αρμόδιες υπηρεσίες, να εξετασθούν  οι εναλλακτικές λύσεις σε άλλες θέσεις όπως πρότειναν τον Ιούλιο του 2016  οκτώ σύμβουλοι της πλειοψηφίας του ΔΣ και να επιλεγεί η βέλτιστη δυνατή το 2017, χωρίς καμιά προηγούμενη συνεννόηση με την τεχνική Υπηρεσία του Λ.Τ., όπως ζητούσε η ΕΣΑΛ, παρουσιάσθηκε νέα προβληματική πρόταση ξανά για το Γαρόνησο εντελώς διαφορετική από την αρχική υπερδιπλάσιου κόστους που και πάλι δεν εγκρίθηκε από την ΕΣΑΛ κατά την συνεδρίαση της 31/5/2018. 

Στο μεταξύ τον Ιανουάριο του 2019 η ΤΥ του λιμενικού ταμείου λαμβάνοντας τις μέχρι σήμερα προτάσεις και όλα τα δεδομένα απέστειλε στο Δήμο και την Περιφέρεια εγγράφως δική της πρόταση ίδιου προϋπολογισμού αλλά πολύ καλύτερη από πλευράς λειτουργικότητας.

Βασική διαφορά της πρότασης του ΛΤ που προβλέπει επέκταση του ακρομωλίου κατά 170 μ, το ότι αφήνει απείρακτο τον σημερινό κυματοθραύστη και έτσι με την προτεινόμενη επέκταση του, προστατεύεται πλήρως από τους βόρειους και ανατολικούς κυματισμούς η λιμενολεκάνη, υπερδιπλασιάζονται αντί να μειώνονται τα εσωτερικά κρηπιδώματα του κυρίως λιμανιού  και για τη πλήρη απαλλαγή της πόλης από την όχληση του λιμανιού προτείνει το κυρίως λιμάνι να χρησιμοποιείται αποκλειστικά κατά την διάρκεια της  τουριστικής περιόδου  για την εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων, τουριστικών σκαφών, θαλαμηγών και αλιευτικών  και  τα εμπορικά πλοία και τα πλοία της γραμμής να χρησιμοποιούν νέο κρηπίδωμα που θα κατασκευασθεί στην βόρεια ακτή του Βρόντη.

Εικόνα 1: Η λύση που προτείνει η ΤΥ του ΛΤ για το λιμάνι
Εικόνα 2: Η αποβάθρα στο Βρόντη συμφωνα με την πρόταση τπυ ΛΤ.

Η λύση που προτείνει η Τ.Υ. του Λιμενικού Ταμείου αποτελεί στην ουσία ένα πλήρες προγραμματικό σχέδιο με το οποίο καλύπτονται οι ανάγκες του νησιού την επόμενη 50ετία και μπορεί να υλοποιηθεί σταδιακά ανάλογα με τους διατιθέμενους πόρους.

Ατυχώς το Δημοτικό Συμβούλιο στις 20 Φεβρουαρίου αποφάσισε με την ισχνή πλειοψηφία μιας ψήφου να εμείνει στην με αριθμ.94/24-11-2017 απόφασή του για συνέχιση της ανατεθείσας μελέτης στο Γαρόνησο και αναμονή της οριστικής απόφασης της ΕΣΑΛ, πριν εξετασθούν άλλες λύσεις 

Το νέο Δημοτικό Συμβούλιο  που αναλαμβάνει την διοίκηση του Δήμου από 1ης Σεπτεμβρίου πρέπει να επιλέξει αν θα εξακολουθήσει να χάνει πολύτιμο χρόνο αναμένοντας την αρνητική, όπως εκτιμάται, οριστική απόφαση της ΕΣΑΛ επί της καταστροφικής πρότασης του κ. Γιαμίν ή θα αναλάβει πρωτοβουλίες για την υλοποίηση του Προγραμματικού Σχεδίου της ΤΥ του λιμενικού ταμείου με το οποίο συμφωνούν το σύνολο των Καρπαθίων πλοιάρχων αλλά και η πλειοψηφία των χρηστών του λιμανιού και των κατοίκων .  

Στο μεταξύ επαναφέρονται από ορισμένους που επιδιώκουν να παραμείνουν όλες οι δραστηριότητες του λιμανιού μέσα στην πόλη λύσεις που είχαν εξετασθεί στο παρελθόν και δεν προχώρησαν για διαφόρους λόγους.

Κάποιοι προτείνουν την  επέκταση του λιμανιού  κάτω από το νεκροταφείο και την  κατασκευή περιμετρικού δρόμου γύρω από τα Πηγάδια. Παρόλο που όπως αναφέρεται και στο έγγραφο του Λ. Ταμείου η λύση αυτή είχε εξετασθεί  και στο παρελθόν αλλά  εγκαταλείφθηκε λόγω των αντιρρήσεων της αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Παρόμοια λύση είχε προτείνει ως εναλλακτική τον Ιανουάριο του 2016 και η ΠΕΠΕΝ αλλά δεν υιοθετήθηκε ύστερα από έγγραφο της 12ης εφορείας  Αρχαιοτήτων που γνωστοποιούσε ότι δεν συμφωνεί κατ’ αρχή στην κατασκευή έργων σε επαφή με την αρχαία Ακρόπολη.  

Εικόνα 3: Η πρόταση της ΠΕΠΕΝ του 2017

Αξίζει να σημειωθεί πως λύση της ΤΥ του ΛΤ δεν αποκλείει την κατασκευή αργότερα κρηπιδωμάτων και περιμετρικού δρόμου γύρω από την Ακρόπολη, αν αρθούν στο μέλλον οι αντιρρήσεις  της αρχαιολογικής υπηρεσίας, σε αντίθεση με τον σχεδιασμό του κ. Γιαμίν που εκ των πραγμάτων την αποκλείει .  

Άλλη λύση που επαναφέρεται είναι κατασκευή προβλήτας που θα ενώνει το Γαρόνησο με το Δεσποτικό. Και η λύση αυτή είχε προταθεί ως εναλλακτική από την ΠΕΠΕΝ τον Ιανουάριο του 2016 αλλά δεν υιοθετήθηκε λόγω υψηλού κόστους κατασκευής. Επιπρόσθετα  η λύση αυτή δεν παρέχει προστασία της λιμενολεκανης από τους ανατολικούς κυματισμούς.   

Σε κάθε περίπτωση  πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε τι θέλουμε και να μη περιμένουμε να αποφασίσουν άλλοι για μας.

Ας οργανωθεί το καλοκαίρι, στα πλαίσια της επιβαλλόμενης και από τον νόμο διαβούλευσης, η ημερίδα που πρότειναν από το 2016  οι οκτώ  Δημοτικοί Σύμβουλοι της πλειοψηφίας, στην οποία να κληθούν να παρουσιάσουν τις θέσεις τους και οι αρμόδιες υπηρεσίες, να αναλυθούν τα υπέρ και τα κατά της κάθε λύσης και να αποφασισθεί ποια από αυτές εξυπηρετεί μακροπρόθεσμα την Κάρπαθο .

Είναι λάθος να περιμένουμε και άλλο την τυπική απόρριψη από την ΕΣΑΛ της προβληματικής  λύσης του μελετητή  για το Γαρόνησο χάνοντας  άσκοπα πολύτιμο χρόνο.

Υποναύαρχος Λ.Σ.(εα) Ν. Κανάκης