Α’ ΜΕΡΟΣ

“ΠΗΓΑΔΙΑ Η ΚΑΡΔΙΑΝ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ”

“Παρασκευή 30 Αυγούστου του 1946, στο λιμάνι του Πειραιά.

Το πετρελαιοκίνητο ιστιοφόρο “Άγιος Γεώργιος Σύμης” του Συμιακού πλοιάρχου Πινότση, πλευρισμένο στο Τελωνείο, γεμίζει σιγά σιγά από πρωϊας από Καρπάθιους παλιννοστούντας Αμερικανούς ή εκδρομείς εξ’ Αθηνών και Πειραιώς, προοριζομένους δια την Κάρπαθον από την οποίαν ποιος λίγο, ποιος πολύ, λείπουν όλοι πολλά χρόνια.

 

+ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (ΤΑΣΟΣ) Ν. ΦΡΑΓΚΟΣ 1906-1975

Οι κ.κ. Κ. Κωνσταντινίδης εκ Πηγαδίων, Ι. Καπετανάκης, Π. Καρακατσάνης, Ηλ. Μακρής εξ’ Απερίου, Αθ. Βέργης εκ Βολάδος, Γ. Νικολαϊδης.

Από το λιμάνι του Πειραιώς οι κ.κ.: Ν. Επιτρόπουλος εξ’ Όθους, αδελφοί Νικόλαος, Βασίλειος και Εμμανουήλ Χαλκιάς και Νικ. Ασλανίδης εκ Πυλών, Αλέκος Αλεξιάδης και Ι. Κανάκης εξ’ Αρκάσης, Γεώργιος Φελουζής και αδελφοί Εμμαν. και Μηνάς Κοσμάς εκ Μενετών, ήσαν οι παλιννοστούντες εξ Αμερικής.

Και οι κ.κ. Εμμαν. Βασιλειάδης, ο αιδ. Παπά Σακελλάρης, οι αδελφοί Χριστοδουλάκη, Ν. Ηλιάδης και Γ. Παπαγεωργίου, Ν. Καραγεώργης, Ι. Χαροκόπος, αι κυρίαι Πρωτοπαπά, Βενέτη, Παπαγεωργίου, Σκούλου αι δίδες Καρακατσάνη, Μακρή κ.λ.π. ήσαν οι ευτυχείς εκδρομείς.

Μεταξύ των τελευταίων συμπεριλαμβάνετο και ο υπογεγραμμένος (Αναστάσιος Φράγκος) και ο ‘Αριστος γυμνασιόπαις Ηλίας Α. Καρακατσάνης που πηγαίναμε για πρώτη φορά να πάρουμε και μείς το  “βάφτισμα της Καρπάθου”.

Αργά το μεσημέρι σαλπάρουμε από το λιμάνι του Πειραιώς και νωρίς το βράδυ προσορμιζόμεθα στον όρμο του Σουνίου και διανυκτερεύουμε. Τα χαράματα του Σαββάτου, 31 Αυγούστου, ξεκινούμε και αργά το βράδυ φθάνουμε και προσορμιζόμεθα στον όρμο Σχοινούσα της Νάξου, όπου διανυκτερεύουμε και πάλιν, διότι διαπλέουμε ακόμη θαλάσσια πεδία, ανεκκαθάριστα από αδέσποτους νάρκας.

Ξημερώματα Κυριακής 1 Σεπτεμβρίου ξεκινούμε πάλι. Παραπλέουμε την Αμοργό, περνάμε ανοιχτά της Αστυπαλιάς του Αγίου Ιωάννου και της Αστακίας, παρακάμπτουμε την Σαρία και μετά 24ωρον συνεχή και τεταραγμένον πλούν, φθάνουμε τα χαράματα της Δευτέρας 2 Σεπτεμβρίου στο κύριο λιμάνι της Καρπάθου στα Πηγάδια.

Ζωηροτάτη θα μείνη εις την μνήμην μου η πρώτη εντύπωσις εκ του λιμένος και της κωμοπόλεως των Πηγαδίων. Το κτίριον της Αστυνομίας λιμένος και του Τελωνείου δεσπόζοντα της παραλίας του Λιμένος μας προδιαθέτουν.

Το Ελληνικόν πλέον προσωπικόν τους, έχον επικεφαλής της Αστυνομίας Λιμένος τον εξ’ Αρκάσης κ. Γ. Φραγκούλην και του Τελωνείου τον εκ Μεσοχωρίων κ. Γεώργιον Νουαράκην, μας υποδέχεται με εγκαρδιότητα και μας παρέχει κάθε διευκόλυνσίν.

Η αλφαστοστρωμένη παραλιακή οδός των Πηγαδίων τα μικρά, αλλά περιποιημένα καταστήματά της, τα εμφανίσιμα και καθαρά καφενεία της και παραλιακά κέντρα της, τα ωραία σπίτια της και τα δεσπόζοντα του εταίρου άκρου της κωμοπόλεως μεγαλοπρεπή κτίρια της Αστυνομίας, Διοικητηρίου και του Ταχυδρομείου, η υπηρεσία του οποίου εν παρόδω είναι η αρτιώτερον πάσης άλλης δημοσίας υπηρεσίας, λειτουργούσα εν Καρπάθω, χάρις εις την αξιέπαινον πρωτοβουλίαν και εργατικότητα του από ετών διευθύνοντος τας ταχυδρομικάς υπηρεσίας της Καρπάθου εκλεκτού εξ’ Απερίου νέου κ. Λογοθ. Διακίδου, και το Σχολείον, υπό την διεύθυνσίν του κ. Βασιλ. Οικονομίδη υιού του αλησμονήτου καθηγητού.

Όλα αυτά δίδουν ζωή και οντότητα ζωηράς κωμοπόλεως εις τα Πηγάδια, τα οποία και λόγω της θέσεως των και λόγω της συγκεντρώσεως των αρχών και κυρίως λόγω του λιμένος, αποτελούν και θα αποτελούν πάντοτε την καρδίαν της Καρπάθου.

Και επειδή τας ημέρας αυτάς πολύς γίνεται λόγος περί διαθέσεως σημαντικών ποσών και μάλιστα εις δολάρια, παρά των Καρπαθιακών οργανώσεων “Κ.Ε.Π.Α” και “ΟΜΟΝΟΙΑΣ” κλπ. δια την δημιουργίαν έργου κοινής ωφελείας, ότι δήποτε και αν είναι, και όπου δήποτε και αν γίνη, δεν θα δυνηθή να επιτύχη και να ανταποκριθή εις τους αντικειμενικούς σκοπούς, αν δεν δημιουργηθή προηγουμένως ένας μικρός λιμήν, η τουλάχιστον δεν προεκταθή κατά 20 – 30 μέτρα, o υπάρχων ήδη λιμενοβραχίων, δια να εξασφαλίση ασφάλειαν προσεγγίσεως εις μικρά και μεγάλα σκάφη εις οιανδήποτε εποχήν του έτους.

Διότι άνευ λιμένος ή ασφαλούς λιμενοβραχίονος, ούτε η λαική τέχνη μας ούτε ο τουρισμός της Νήσου μας θα δυνηθώσι ποτέ να προκόψωσι και αυτή ακόμη η επικοινωνία μας μετ’ αυτής, ιδία τον χειμώνα, θα εξακολουθήση να είναι πάντοτε προβληματική.

Προ παντός άλλου λοιπόν άμεσον έργον κοινής ωφελείας του οποίου έχει επείγουσαν και προέχουσαν ανάγκην η Κάρπαθος, είναι η άμεσος κατασκευή ή η επέκτασις του λιμενοβραχίονος και προς την κατεύθυνσίν αυτήν οφείλομεν όλοι και οργανώσεις και ιδιώται να κινηθώμεν με ταχύτητα και αποφασιστικότητα.

Τα προαναφερθέντα δημόσια κτίρια των Πηγαδίων, μαζί με τον θαυμάσιον περιφερειακόν δρόμον που ενώνει τα κεντρικά και κάτω χωρία της Καρπάθου, αρχόμενος από των Πηγαδίων και δι’ Απερείου – Βολάδος – Όθους – Πυλών – Φοινικίου -Αρκάσης – Μενετών καταλήγων και πάλιν εις Πηγάδια, μήκους 47 χιλιομέτρων και ο έτερος στρατιωτικός τοιούτος από Μενετών εις Λακκί – Αφιάλτην – Κάστελλον – μήκους 11 χιλιομέτρων δημιουργηθέντες τμηματικώς από του 1930 και ολοκληρωθέντες κατά τα έτη του πολέμου, αποτελούν τα μοναδικά έργα δια τα οποία πρέπει να ευγνωμονούμεν τους φρατέλλους, ενώ δι’ όλα τα άλλα μετά φρίκης θα αναμιμνήσκεται και η Κάρπαθος και όλη η Δωδεκάνησος το περασμάτων.

Το αυτοκίνητο της ΟΥΝΡΡΑ, χάρις εις την μεσολάβησιν του εξ’ Αρκάσης δραστηρίου υπαλλήλου της Βασ. Πιττά και την ευγενή συγκατάβασιν της προϊσταμένης Μιςς Μαίρη, με παραλαμβάνει το μεσημέρι της Τρίτης 3 Σεπτεμβρίου εις την πρώτην εξόρμησίν μου εκ Πηγαδίων και έκανα τον γύρο του δρόμου και εθαύμασα και την διαχάραξιν και την θεαματικότητά του ιδία εις το παραλιακό τμήμα από των Πυλών μέχρι και τις Εξίλλες των Μενετών με το όραμα του αχανούς γαλανού της θαλάσσης τον μεγαλοπρεπή ορεινό όγκο της Κάσου το στενό Καρπάθου – Κάσου και το ΝΔ τμήμα της πεδιάδος του Αφιάλτη.

Εάν δε η επιπολαία ή ασυνείδητος αντίδρασις μερικών αχαρακτήριστων Καρπαθίων δεν εματαίωνε προ μηνών τα σχέδια της ΟΥΝΡΡΑ ή της διοικήσεως δια την επέκτασιν του οδικού δικτύου Καρπάθου προς Bορράν δια της κατασκευής της οδού Πυλών – Μεσοχωρίων οπότε ευχερέστατη θα ήτο η οδική σύνδεσις και με την Όλυμπον πράξις αυτόχρημα εγκληματική, και όχι μόνον κατά των ορεινών δήμων, αλλά ολοκλήρου της Καρπάθου, θα είχαμε σύντομα ένα άριστον οδικόν δίκτυον εφάμιλλον της Ρόδου…..”

Από το βιβλίο του ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Ν. ΦΡΑΓΚΟΥ “ΚΑΡΠΑΘΟΣ”