Ηλίας Ανδρέα Μακρής: Τι γίνεται με τη φετινή τουριστική σεζόν

Ξεκίνησε και η φετινή σεζόν και πολλοί είναι οι επιχειρηματίες του νησιού που με ρωτάνε όπου συναντηθούμε: «Πως πάνε οι κρατήσεις? Γιατί ο Μάϊος δεν έχει κόσμο ? Ισχύει ότι σταματήσανε πτήσεις ? Τι κάνετε οι πράκτορες ? Γιατί δεν φέρνετε νέες αγορές ?»

Θα σας παραθέσω πληροφορίες με απλά λόγια, πατώντας πάνω στις παραπάνω ερωτήσεις, με στοιχεία «εκ των έσω» αφού 4 από τους 6 tour operator που σταμάτησαν το πρόγραμμα τους προς Κάρπαθο για το 2025, τους εκπροσωπούσε το δικό μας τουριστικό πρακτορείο.

Οι πρώτες πτήσεις και οι κρατήσεις για φέτος

Τις πρώτες πτήσεις τις ξεκίνησαν όπως πάντα οι Ολλανδοί, στις 23 Απριλίου, των οποίων οι κρατήσεις ήδη από τον Μάρτιο στην έκθεση ΙΤΒ Βερολίνου, έδειχναν ότι δεν πάνε καλά, με τους περισσότερους να νομίζουμε ότι οφειλόταν στους σεισμούς της Σαντορίνης, αλλά προς έκπληξη και των τουριστικών πρακτόρων η ροή των κρατήσεων τους δεν βελτιώθηκε έως και σήμερα, με αποτέλεσμα να μιλάμε για μείωση, όχι μόνο στην Κάρπαθο αλλά και σε όλη την Ελλάδα, της τάξεως του 20 με 30% (αναφέρομαι σε κρατήσεις έως και σήμερα για όλη τη σεζόν).  Αυτό φυσικά και επηρεάζει όχι μόνο τον Μάιο αλλά όλη τη σεζόν αφού η Ολλανδική αγορά αποτελεί την 2^η μεγαλύτερη αγορά της Καρπάθου με 18.500 Ολλανδούς τουρίστες ετησίως, μετά την Ιταλική αγορά (με 25.000 Ιταλούς τουρίστες) -στοιχεία της ΥΠΑ 2024.

Η επόμενη αγορά που ξεκίνησε πτήσεις είναι των Αυστριακών στις 13/5 και με δεύτερη πτήση στις 15/5 (ίδιες ημερομηνίες έναρξης με πέρυσι) με μισογεμάτες τις πρώτες πτήσεις τον Μάιο, ενώ οι Σκανδιναβοί ξεκίνησαν τις πτήσεις τους από τις 18/5 με Σουηδούς και Νορβηγούς ενώ στις 22/5 με Δανούς, καθυστερημένα 10 ημέρες σε σύγκριση με πέρυσι, λόγω έλλειψης αεροσκαφών. Όλες οι άλλες Εθνικότητες ξεκινούν πάνω κάτω από τις 24 Μαΐου.

Συνεπώς, με μισοάδεια τα Ολλανδικά αεροπλάνα και καθυστερημένη την εκκίνηση των Σκανδιναβικών πτήσεων, ο φετινός Μάϊος έμοιαζε μέχρι πρότινος αισθητά πιο πεσμένος από πέρυσι.

Για την υπόλοιπη σεζόν της Καρπάθου, αν και προστέθηκαν πτήσεις από Αυστρία και Σουηδία, όπου είναι οι δύο αγορές που παρουσιάζουν μια αυξητική τάση οι υπόλοιπες αγορές του του νησιού παραμένουν στα ίδια ή  χαμηλότερα επίπεδα, από πέρυσι ίδια μέρα.

Αυτή τη στιγμή, το ίδιο ισχύει και για πολλούς άλλους νησιωτικούς προορισμούς σε όλη την Ελλάδα, με πολύ συγκεκριμένες εξαιρέσεις όπως για παράδειγμα την Σάμο. Ακόμα και στην Ρόδο και Κρήτη ο Μάϊος και Ιούνιος δεν πάει καλά, με τα ξενοδοχεία να έχουν ξεκινήσει επιθετικές προσφορές για αυτούς τους μήνες.

Ωστόσο, ήδη από πέρυσι φάνηκαν δύσκολες οι πωλήσεις των τουριστικών πακέτων για Κάρπαθο, που οδήγησε και στην απόφαση 6 tour operators του νησιού μας που ανακοίνωσαν τον Σεπτέμβρη 2024 να «κόψουν» το πρόγραμμά τους για την σεζόν 2025.

Ένα mini ιστορικό πως φτάσαμε στην ακύρωση των προγραμμάτων τους

Θα ξεκινήσω την αναφορά μου από την σεζόν του 2023, που τότε πολλοί tour operators λόγω αναμεταξύ τους ανταγωνισμού, αναγκάστηκαν να εξασφαλίσουν τα ξενοδοχειακά δωμάτια τους με γκαραντί συμβόλαια αφού και η ζήτηση για κρεβάτια ήταν μεγαλύτερη. Αυτό σημαίνει ότι το 2024 οι tour operator κρατούσαν στο χαρτοφυλάκιο τους πολλά Guarantee* συμβόλαια, ίσως περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χρονιά (*Guarantee είναι συμβόλαια με χαμηλότερη τιμή από αυτές ενός Allotment συμβολαίου, όπου προπληρώνεται η συνολική αξία των διανυκτερεύσεων της σεζόν σε δόσεις, είτε ο tour operator γεμίσει τα δωμάτια είτε όχι).

Η περυσινή σεζόν όμως (2024), δεν ήταν καλή εισπρακτικά για αρκετούς tour operator του νησιού μας, καθώς δυσκολεύτηκαν να πουλήσουν τα πακέτα τους για Κάρπαθο. Μπορεί να αισθανθήκαμε το 2024 το νησί γεμάτο με τουρίστες και πράγματι τα στοιχεία της ΥΠΑ δείχνουν ότι ήρθαν για την ακρίβεια 99.317 χιλιάδες τουρίστες μέσω τσάρτερ πτήσεων (χωρίς της πτήσεις εσωτερικού) σχεδόν 2% παραπάνω από το 2023, αλλά δεν γνωρίζανε οι περισσότεροι Καρπάθιοι ότι οι tour operator αναγκάστηκαν να «ρίξουν» τις τιμές των πακέτων του την τελευταία στιγμή, για να καλύψουν τις θέσεις και τα κρεβάτια τους (συνήθης τακτική τους όταν δεν πουλάνε εύκολα).

Οι άμεσα εμπλεκόμενοι, δηλαδή οι ξενοδόχοι, γνώριζαν ότι οι tour operator δυσκολεύονταν να πουλήσουν τα κρεβάτια τους καθώς είναι οι πρώτοι που λάμβαναν αιτήματα ήδη από τον Ιούνιο του 2024 για προσφορές ή μείωση των γκαραντί συμβολαίων (τιμής ή αριθμού δωματίων).

Άλλοι ξενοδόχοι ανταποκρίθηκαν με προσφορές για τη χαμηλή περίοδο ενώ οι περισσότεροι αρνήθηκαν μείωση γκαραντί συμβολαίων ή δωματίων. Άλλωστε δεν είναι υποχρεωμένοι εφόσον κρατούν ένα συμβόλαιο σε ισχύ αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις ειδικά αν οι πληροφορίες επιβεβαιώνουν ότι η ζημιά του tour operator είναι μεγάλη και υπάρχει κίνδυνος να «κόψουν» το πρόγραμμα, εγώ τουλάχιστον θεωρώ ότι πρέπει να σκέφτεται αλλιώς ο ξενοδόχος γιατί δεν μιλάμε μόνο για μείωση στα φετινά του έσοδα αλλά και το διαφυγόν κέρδος του 2025 (το εισόδημα που θα χάσει ο ξενοδόχος από την επόμενη χρονιά που δεν θα έχει συμβόλαιο).

Εντέλει από τέλη Αυγούστου μέχρι τέλος Σεπτέμβρη, ένας-ένας οι εν λόγω tour operators ανακοίνωσαν την απόφαση τους ότι σταματούν το πρόγραμμά τους για το 2025.

Συγκεκριμένα:

– Sunweb Δανίας & Σουηδίας & ΤUI Δανίας & Σουηδίας, με 2 πτήσεις

– Kompas Σλοβενίας, με 1 πτήση

και

– IBUSZ, Personal Tours & Apollon Travel Ουγγαρίας, με 1 πτήση

Οι λόγοι που δεν «πουλούσε» η Κάρπαθος και «κόπηκαν» τα προγράμματα ?

Ο λόγος δεν είναι ένας αλλά συνδυασμός διαφόρων παραγόντων και συγκυριών.

Καταρχήν, Η πάντα ευαίσθητη οικονομική υγεία των tour operators έχει κλονιστεί ειδικά μετά τον COVID και είναι πλέον προσεκτικοί στις οικονομικές απώλειες κόβοντας προγράμματα με το παραμικρό. Είναι φοβερό πως από το 2019 ο «χάρτης» των tour operator αλλάζει συνεχώς, κυρίως με τον αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο του COVID στον ταξιδιωτικό κλάδο να προκαλεί χρεοκοπίες και εξαγορές tour operator.

Μία γρήγορη ανασκόπηση:

To 2019 χρεοκοπεί ο ThomasCook με αποτέλεσμα το Ving Σκανδιναβίας ενώ διασώθηκε να σταματήσει τις πτήσεις προς Κάρπαθο. Ίδια χρονιά, το AEOLUS Σλοβακίας-Ουγγαρίας-Τσεχίας με 2 πτήσεις προς Κάρπαθο χρεοκόπησε επίσης.

Με την άφιξη του COVID, το 2020 το Alpitour εξαγόρασε το Eden Viaggi (Ιταλία), ενώ τα προηγούμενά χρόνια χρεοκόπησαν: Settemari και Inviaggi. Αφήνοντας την Ιταλία των 60 εκατομμυρίων ουσιαστικά με έναν tour operator.

Tην ίδια χρονιά η Dertouristik εξαγοράζει το FISCHER Τσεχίας.

To 2022 το SUNWEB εξαγόρασε το Airtours Σουηδίας όπου εντέλει διέκοψαν τις πτήσεις τους προς Κάρπαθο για το 2025.

Το 2024 χρεοκόπησε ο Γερμανός tour operator FTI, ο 3^ος μεγαλύτερος της Γερμανίας, που είχε πρόγραμμα στην Κάρπαθο και μάλιστα «κρατούσε» αρκετές θέσεις στο αεροπλάνο της CONDOR, που έπαιξε και αυτό ρόλο στην απόφαση της αεροπορικής να σταματήσει την μοναδική πτήση από Γερμανία σε συνδυασμό και με την κακή πληρότητα.

Επίσης το 2024 το KOMPAS, ο μεγαλύτερος tour operator της Σλοβενίας αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα όπου αναγκάστηκε ήδη από τα τέλη Αυγούστου του 2024 να σταματήσει της πτήσεις προς Κάρπαθο και από ότι όλα δείχνουν πάει και αυτό για χρεοκοπία.

Ενώ αρχές του 2025 σταμάτησε το πρόγραμμά προς Κάρπαθο και ο Σλοβένος tour operator INTELEKTA.

Δεύτερο, η αγοραστική δύναμη του Ευρωπαϊκού κοινού έχει ενδείξεις από τα τέλη του 2022 ότι πέφτει, ειδικά μετά την ακρίβεια που επήλθε στα πάντα! μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας.

Τρίτο, από το 2023 υπάρχει σοβαρή έλλειψη αεροσκαφών σε παγκόσμιο επίπεδο με τα ναύλα να εκτοξεύονται στα ύψη. Μετά τον COVID οι αεροπορικές «ξεφορτώθηκαν» αεροσκάφη από τους στόλους τους καθώς δεν μπορούσε να ταξιδέψει ο κόσμος. Έπειτα το 2022 η BOEING καθηλώνει τα μοντέλα MAX μετά από κάποια δυστυχήματα μέχρι να εντοπίσουν και διορθώσουν το πρόβλημα ενώ η AIRBUS έκρινε αναγκαστική την αναβάθμιση κάποιων μοντέλων της με αναγκαστική καθήλωση στο έδαφος για ένα έτος. Όλες οι παραγγελίες νέων αεροσκαφών και από τις δύο εταιρείες έχουν καθυστερήσει να παραδοθούν με αναμονή παράδοσης από το 2026! Έχει λοιπόν δημιουργηθεί σοβαρή έλλειψη αεροσκαφών και αυτό εκτίναξε στα ύψη τις τιμές των αεροπορικών εισιτήριων παντού και για Κάρπαθο!

Τέταρτο, η Κάρπαθος είναι προορισμός (για τους tour operator) που είχε ανέκαθεν ακριβά αεροπορικά εισιτήρια (θα εξηγήσω παρακάτω γιατί) αλλά και ακριβότερα ξενοδοχεία (θα εξηγήσω παρακάτω γιατί) σε σύγκριση με ξενοδοχεία άλλων νησιών που με τις ίδιες σχεδόν τιμές προσφέρουν περισσότερα γεύματα είτε ημιδιατροφή ή all inclusive.

Πέμπτο, σημαντικό ρόλο έπαιξε η ακρίβεια έξω από τα ξενοδοχεία! Η υπερβολική αύξηση των τιμών (από το 2022), κυρίως σε εστιατόρια και ομπρέλο-καθίσματα ΧΩΡΙΣ όμως να διατηρηθεί το VALUΕ FOR MONEY (η ποιότητα σε σχέση με την τιμή)! Δηλαδή ενώ αυξήθηκαν οι τιμές για παράδειγμα στα εστιατόρια μειώθηκε η ποσότητα της μερίδας ή η ποιότητα στα υλικά, ενώ στις ομπρέλες οι αυξημένες τιμές δεν περιείχαν τουλάχιστον ένα μπουκαλάκι νερό (ανά άτομο) ή μία πρίζα φόρτισης κινητού ή πετσέτα μπάνιου (ανά άτομο) ή οτιδήποτε άλλο που να δικαιολογεί την τιμή.

Είναι αξιοσημείωτο δε ότι είναι πλέον έντονα τα σχόλια επισκεπτών, ξένων αλλά και Ελλήνων για τα εστιατόρια, αναφερόμενοι στις υψηλές τιμές για αυτό που προσφέρουν, χωρίς παραδοσιακά ή αυθεντικά πιάτα, με πολλά κατεψυγμένα γεύματα και με μενού αντιγραφή του ένα με το άλλο στα περισσότερα εστιατόρια ενώ η τιμή γεύματος κυμαίνεται πλέον στα 32-36 Ευρώ (υπολογισμένα με 1 σαλάτα, 1 κυρίως πιάτο και ένα αναψυκτικό ή μπύρα μικρή).

Οι τουριστικοί πράκτορες έχουμε γίνει δέκτες σχολίων και εξομολογήσεων ότι η Κάρπαθος όντως έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά και ωραίες παραλίες αλλά… με ίδιες τιμές πάμε σε άλλα νησιά:

• με καλύτερες παροχές
• εξίσου όμορφες παραλίες
• καλύτερο φαγητό
• πιο κοντά και φθηνά (σε διάρκεια και κόστος πτήσης)
• και πέρα της Ολύμπου που και αυτή μεταξύ μας δείχνει τουριστική, τι έχεις να κάνεις και να δεις στην Κάρπαθο, πάνω από 3 μέρες?

Αν λοιπόν συναθροίσουμε όλα τα παραπάνω, μετατρέπουν την Κάρπαθο σε ακριβό προορισμό για αυτά που παρέχει!  και ίσως χάνοντας την αυθεντικότητά μας!

Γιατί οι τιμές ξενοδοχείων (με κατάταξη αστέρων) στην Κάρπαθο θεωρούνται πιο ακριβές από την Ρόδο, Κρήτη, Κω, Κέρκυρα για παράδειγμα?

Ένα ξενοδοχείο με πρωινό για να μπορεί να είναι κερδοφόρο θα πρέπει να έχει 50 δωμάτια τουλάχιστον και πάνω, εκτός αν το δουλεύεις οικογενειακώς αντικαθιστώντας θέσεις εργασίας με προσωπική εργασία μελών της οικογενείας. Στην Κάρπαθο όμως τα περισσότερα ξενοδοχεία λόγο των μίκροιδιοκτησιών έχει μικρές μονάδες και συνεπώς με υψηλότερο κόστος λειτουργίας.

Σε άλλα νησιά τα ξενοδοχεία είναι μεγαλύτερα σε αριθμό δωματίων και λόγο «οικονομίας κλίμακος» με τα ίδια έξοδα πουλάνε περισσότερα δωμάτια ενώ διαθέτουν υποδομές για ALL INCLUSIVE, ουσιαστικά προσφέροντας 2στερα και 3στερα ξενοδοχεία σε ALL INCLUSIVE με τιμές 3στερου Καρπάθου με πρωινό!

Να σημειωθεί ότι μετά τα 2 covid καλοκαίρια (2020 & 2021) και ειδικά μετά την έναρξη του πολέμου της Ουκρανίας έχουν δοθεί αυξήσεις από τους tour operators προς ξενοδόχους (κατηγορίας αστέρων), από 15 έως και 30% για την ίδια παροχή υπηρεσιών, χωρίς ανακαίνιση ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ξενοδοχείων η ποιότητα του του φαγητού στα πρωινά δεν διατηρήθηκε και του service έπεσε λόγω της έλλειψης προσωπικού.

(*Για να μην παρεξηγηθώ σε αυτό το σημείο δεν υπονοώ ότι πρέπει να κατεβάσουμε τις τιμές οι ξενοδόχοι αλλά για να τις διατηρήσουμε πρέπει να ενισχύσουμε ή εμπλουτίσουμε τις υπηρεσίες μας)

Γιατί το αεροπορικό κόστος είναι μεγαλύτερο για Κάρπαθο και γιατί είναι το μεγαλύτερο ρίσκο για τον tour operator ?

Το κόστος μίας πτήση για Κάρπαθο είναι ακριβό για 3 βασικούς λόγους.

Για να φθάσει το αεροπλάνο στο νησί μας ερχόμενο από Δύση ή Βορρά, χρειάζεται περισσότερη πτητική ώρα (25-35 λεπτά παραπάνω) εφόσον η γεωγραφική μας θέση είναι μακρύτερα συνεπώς περισσότερο καύσιμο, περισσότερη ώρα απασχόλησης προσωπικού.

Επίσης, λόγω των ανέμων που επικρατούν τις περισσότερες μέρες του καλοκαιριού στο νησί μας, χρειάζονται συνήθως δύο pilot instructors ή 2 έμπειροι πιλότοι που και αυτό αυξάνει το κόστος.

Και τέλος ο ανεφοδιασμός που στην Κάρπαθο είναι ακριβότερος αν και φέτος οι τιμές ανεφοδιασμού είναι 7%-9% χαμηλότερες από πέρυσι.

Για να πάρετε μία άποψη πόσο κοστίζει μία πτήσης προς Κάρπαθο… ένα both ways δρομολόγιο για ένα αεροσκάφος 180 θέσεων, στοιχίζει στον tour operator περίπου 50.000 Ευρώ (αναλόγως την χώρα). Αν λοιπόν πάρει 15 πτήσεις (1 κάθε εβδομάδα) από 30/5 έως 26/9, μιλάμε για 750.000 Ευρώ! Μόνο για ένα νησί, από μία Ευρωπαϊκή πόλη/αεροδρόμιο.

Αντιλαμβάνεστε λοιπόν το οικονομικό ρίσκο που παίρνει ένας tour operator.

Τις περισσότερες πτήσεις τσάρτερ του νησιού μας, θα έλεγα το 90%, τις ναυλώνουν tour operator. Πολύ λίγες είναι οι πτήσεις οι οποίες είναι «ελεύθερες» δηλαδή που η αεροπορική πετάει χωρίς κάποιος τρίτος να έχει ναυλώσει μέρος της ή ολόκληρη. Ο λόγος είναι καθαρά οικονομικός. Μπορεί η κάθε αεροπορική εταιρεία να γεμίσει ένα αεροπλάνο 180 θέσεων κάθε εβδομάδα για 15-18 εβδομάδες ?

Συνήθως αεροπορικές όπως η RYANAIR ή η EASYJET ή η CONDOR, για να εντάξουν ένα προορισμό στο πρόγραμμά τους, λαμβάνουν υπόψιν τον αριθμό κρεβατιών που διαθέτει ένα νησί προφανέστατα γιατί θεωρούν ότι όσο περισσότερα τα κρεβάτια τόσο μεγαλύτερη η ζήτηση και φυσικά αν tour operator (ένας ή περισσότεροι) είναι διατεθειμένος να συνδράμει αγοράζοντας και εκείνος θέσεις. Επομένως, μόνο αεροπορικές που ακολουθούν διαφορετική στρατηγική από τις μεγάλες και από συγκεκριμένα αεροδρόμια που υπάρχει ή υπήρχε κάποτε μεγάλη κίνηση θα βάλουν ελεύθερη πτήση, όπως για πολλά χρόνια την δεκαετία του ‘90-‘00 από την Γερμανία και από το 2010 έως σήμερα από την Ιταλία.

Κάπως έτσι προέκυψε και η ακύρωση της μοναδικής πτήσης από Γερμανία (Μόναχο) CONDOR

Η αεροπορική CONDOR ξεκίνησε με 2 πτήσεις προς Κάρπαθο από Ντίσελντορφ και Μόναχο, το καλοκαίρι του 2021 (μη ναυλωμένες πτήσεις από tour operator) γιατί τότε λόγω του Κορονοϊού το ‘’trend’’ ήταν τα μικρά Ελληνικά νησιά που είχαν γίνει γνωστά ως ‘‘COVID FREE’’ προορισμοί και γνωρίζοντας ότι είμασταν από τα πρώτα νησιά που εμβολιάστηκαν, αποτελέσαμε ιδανικό νησί να προσεγγίσουν.

Πέρυσι όμως, σταμάτησε την μία πτήση από Ντίσελντορφ λόγω κακής πληρότητας και φέτος δυστυχώς σταμάτησε και την δεύτερη από Μόναχο για τον ίδιο λόγω. Στην κακή πληρότητα όπως προανέφερα έπαιξε ρόλο και η πτώχευση του Γερμανού tour operator FTI τον Μάιο 2024 όπου αγόραζε θέσεις σε αυτή τη πτήση.

Γιατί δυσκολευόμαστε να φέρουμε νέες αγορές στο νησί?

Ο βασικότερος λόγος είναι η έλλειψη ξενοδοχειακών μονάδων, κυρίως 4άστερων και 3στερών με πρωινό αλλά και με ημι-διατροφή, πάνω στην θάλασσα ή με όχι μεγαλύτερη των 100 μέτρων, ώστε να υποστηρίξουν μία ξενοδοχειακή «ποικιλία» στο πρόγραμμα ενός tour operator! Τα τελευταία 15 χρόνια δεν έχει γίνει καμία ξενοδοχειακή επένδυση! Τα μόνα καταλύματα που κτίζονται είναι τύπου βίλλας και τα καταλύματα βραχυχρόνια μίσθωσης (Airbnb) τα οποία ΔΕΝ αποτελούν προϊόν για τον κλασσικό tour operator.

Έπειτα, όσον αφορά νέες αγορές θα δώσω την παρακάτω εικόνα για τις πιο γνωστές:

Στην Γερμανική αγορά, οι tour operators από το 2009 άλλαξαν πολιτική και σταμάτησαν να ναυλώνουν αεροσκάφη για να μειώσουν το οικονομικό ρίσκο τους και αναζητούν προορισμούς που οι αεροπορικές πετούν με δικό τους κόστος ενώ για να ναυλώσουν πτήση αναζητούν BRAND HOTELS όπως SENTIDO, KALIMERA, ALDIANA, και άλλα, που δεν υπάρχουν στο νησί μας καθώς κανένα από τα υπάρχοντα δεν θα μπορούσαν να πληρούν τις προδιαγραφές.

Η Βρετανική αγορά που είναι και από τις 3 σημαντικότερες της χώρας, έχει μεγάλη αγοραστική δύναμη και μεγάλη περίοδο σεζόν αλλά οι Άγγλοι τουρίστες θεωρούνται οι «Μάστερ της αποζημίωσης» και οι tour operators τους ζητάνε από τα ξενοδοχεία αυστηρά μέτρα προστασίας, με επιπλέον παραμέτρους ασφαλείας από αυτά που συνήθως ορίζει ο Ελληνικός νόμος για τα ξενοδοχεία. Όπως για παράδειγμα: τα ξενοδοχεία με διαδρόμους μεγαλύτερους των 30 μέτρων θα πρέπει να έχουν 2^η έξοδο διαφυγής ή να πρέπει να υπάρχει ενιαίο σύστημα πυρανίχνευσης στα κτήρια ανεξαιρέτως μεγέθους ή ορόφων.

Η Πολωνική αγορά, 5^η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με 40 εκατομμύρια κατοίκους και με ισχυρή βιομηχανική οικονομία, δείχνει έντονο ενδιαφέρον για την Κάρπαθο τελευταία, με τους tour operators της όμως να αναζητούν απαραιτήτως All Inclusive ξενοδοχεία που στην Κάρπαθο δεν υπάρχουν ξενοδοχεία με δομές για να υποστηρίξουν το All Inclusive και αν κάποια από αυτά μπορέσουν να προσφέρουν θα είναι με τιμή μη ανταγωνιστική, σε σύγκριση με άλλα νησιά. Το 2018 είχε βάλει πρόγραμμα το ITAKA με ένα light All Inclusive αλλά σταμάτησε το πρόγραμμα τον αμέσως επόμενο χρόνο ενώ και η TUI Πολωνίας έβαλε πρόγραμμα που εντέλει το σταμάτησε.

Η Γαλλική αγορά όσον αφορά τους tour operators αναζητά και αυτή All Inclusive.

H Βελγική αν και μικρή και πολύ ιδιαίτερη αγορά, έκανε προσπάθεια μέσω της TUI αλλά δυστυχώς σταμάτησαν το πρόγραμμα.

Οι υποδομές των ξενοδοχείων της Καρπάθου θεωρώ πως δεν επιτρέπουν την παροχή All Inclusive -πλην μερικών εξαιρέσεων- και αν κάποιο ξενοδοχείο το προσφέρει, συνήθως είναι με ακριβές τιμές σε σύγκριση με άλλα νησιά.  Επομένως αν παραμείνουμε ένας Bed & Breakfast και το Room Only προορισμός, θα πρέπει να ενισχύσουμε το προφίλ μας, την φήμη μας, να διατηρήσουμε την αυθεντικότητά μας ώστε να είμαστε τόσο αναγνωρίσιμοι και ‘‘must’’ προορισμός, ώστε να αποδεχτεί με μεγαλύτερη ευκολία ο κάθε τουρίστας ή ο κάθε tour operator τις υψηλότερες τιμές μας από άλλα νησιά.

Γιατί δεν είναι εύκολη η επέκταση της σεζόν και αντιθέτως όλο και συρρικνώνεται ?

Να αναφερθεί ότι το νησί μας διένυσε την περίοδο της δεκαετίας του ’90, που ήταν «Γερμανό-κρατούμενο» με διάρκεια σεζόν: 5,5 μήνες και μετά το 2009 μετατράπηκε σε «Ιταλό-κρατούμενο», με την σεζόν να μετατρέπεται σε 3,5 με τα βίας 4,5 μήνες σεζόν.

Η επέκταση της σεζόν δεν είναι εύκολη υπόθεση γιατί εκεί εμπλέκονται και άλλοι προορισμοί αναφέρομαι κυρίως στους εκτός Ελλάδος με πιο ζεστό κλίμα και νερά, ειδικά τους μήνες Απριλίου και Μαΐου που δύσκολα θα πεισθούν tour operator και τουρίστες να έρθουν Κάρπαθο. Μη ξεχνάτε ότι υπάρχουν προορισμοί όπως η Αίγυπτος, η Τυνησία με υψηλότερες θερμοκρασίες τον Μάιο και Οκτώβριο και λόγω της νομισματικής διαφοράς με πολύ ελκυστικότερες τιμές.

Για να πετύχει ένα τέτοιο εγχείρημα χρειάζεται συντονισμένη και συνεχή (χωρίς διακοπή για πολλά χρόνια) προσπάθεια, από σύσσωμους όλους τους επιχειρηματίες, με «επιδότηση» από τους ίδιους.

Θα πρέπει όχι μόνο τα ξενοδοχεία να παραμένουν ανοικτά και με ελκυστικές τιμές τον Απρίλη και Μάιο καθώς και τον Οκτώβρη αλλά και τα εστιατόρια, τα καταστήματα οι καφετέριες, οι ομπρελάδες ώστε οι πελάτες που θα έρθουν να μη βρουν ένα προορισμό ερημωμένο.

Επίσης η δημιουργία «ατραξιόν» και οι παροχές δραστηριοτήτων είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν ώστε να έχει κάτι να κάνει ο τουρίστας Απρίλη και Οκτώβρη στο νησί μας.

Τι άλλο ΔΕΝ βοηθάει στην επέκταση της σεζόν ?

Το νησί ΔΕΝ διαθέτει δραστηριότητες που να προσφέρουν εμπειρίες σε ένα επισκέπτη!  Εμπειρίες όπως για παράδειγμα:

Ένα παραδοσιακό ελαιώνα που να αναδεικνύει τον παλιό τρόπο που γινότανε το λάδι να έχει δηλαδή τον παλιό μύλο, να δείχνει εικονογραφημένα ή και βιντεοσκοπημένα τα στάδια της συγκομιδής και παραγωγής λαδιού με την δυνατότητα να γευματίσει ο επισκέπτης με παραδοσιακό πιάτο όπως ένα Βυζάντι ή άλλα και σε προέκταση ο ίδιος ελαιώνας τον Νοέμβρη να προσφέρει σε τουρίστες και την δυνατότητα συγκομιδής ελιάς.

Ένα παραδοσιακό μαγειρείο όπου να μπορεί κάποιος να κάνει μαθήματα μαγειρικής (cooking lessons) σε τοπικές σπεσιαλιτέ όπως π.χ. μακαρούνες ή κολοκυθοανθούς και έπειτα να γευματίσει εκεί.

Τέτοιες επιχειρήσεις μπορεί να βρει κανείς στην Κρήτη και Πελοπόννησο, για να πάρετε ιδέα σε τι αναφέρομαι.

Επίσης, τα περισσότερα εστιατόρια δεν έχουν κλειστό χώρο ώστε να προσφέρει «κάλυψη» στους πελάτες του σε περίπτωση κακού καιρού… παίζει και αυτό σημαντικό ρόλο.

Μηδέν αντανακλαστικά και συλλογικότητα από τους επαγγελματίες!

Ενδεικτική εικόνα της φοβερής απάθειας και μηδενικής συλλογικότητας που επικρατεί στο νησί από όλους τους επαγγελματίες αντικατοπτρίζεται δυστυχώς από την μεγαλύτερη παραγωγική τάξη του νησιού, τους ξενοδόχους, που έχουν από καιρό παύσει να συμμετέχουν στην Ένωσή τους, έχοντας φθάσει στο σημείο η Ένωση να είναι υπό χρεοκοπία!

Οι αμεσότερα εμπλεκόμενοι στον τουρισμό μας και οι πολυπληθέστεροι επαγγελματίες αριθμητικά του νησιού μας, είναι «ο καθένας και πάνω του»!

Ειδικά σε εποχές όπως του COVID αλλά και μετά-covid, οι ενώσεις ανά την Ελλάδα έπαιξαν και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενημέρωση, στην μεταξύ επικοινωνία για κοινά προβλήματα, στον συντονισμό στην διεκδίκηση και επίλυσή πάσης φύσεως θεμάτων…από το δεν βρίσκουμε προσωπικό και αντιμετωπίζουμε πρόβλημα με την ηλεκτρονική κάρτα προσωπικού έως και το ακυρώνουν πρόγραμμα 6 tour operator του νησιού!  Ίσως μία Ένωση να βοηθούσε σε μία ομαδική και άμεση κινητοποίηση πέρυσι όταν ανακοινωθήκαν οι περικοπές προγραμμάτων.

Δείτε το παράδειγμα της γειτονικής Ρόδου με την Ένωση ξενοδόχων Ρόδου να αποτελεί σήμερα μία από τις αιχμές του δόρατος του τουρισμού της Ρόδου. Και ειδικά όταν μία από τις σημαντικότερες και πιο αναγνωρισμένη προσωπικότητά της είναι δικός μας άνθρωπος, ο Βάσος Μηναίδης! που η ύπαρξή του και μόνο θα έπρεπε να έχει επηρεάσει τους Καρπάθιους ξενοδόχους στην συντήρηση/δημιουργία μίας αντίστοιχης ένωσης και στην Κάρπαθο.

(*Για να είμαι σωστός στην κριτική μου ξεχωρίζει ο Σύλλογος επιχειρηματιών Αμοοπής με κινητικότητα σε θέματα που αφορούν την Αμοοπή και μπράβο τους!).

Νοοτροπία ευκολίας

Επιτρέψτε να πω, μετά από 25 επαγγελματικά χρόνια στην Κάρπαθο, ότι αυτό που πρέπει να αλλάξουμε είναι: η νοοτροπία μας.

Η εποχή της εύκολης «κονόμας» στον τουρισμό τελείωσε!

Το ότι το νησί μας έχει όμορφες παραλίες είναι αλήθεια αλλά δεν είναι αρκετό έτσι όπως εξελίσσεται ο εγχώριος και παγκόσμιος τουρισμός.

Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι όποιος στην επιχείρησή του δεν ακολουθεί μία σωστή τιμολογιακή πολιτική, δεν προσφέρει στην σωστή τιμή, δεν βάζει φαντασία και ποιότητα στο προϊόν που προσφέρει, δεν κάνει «επιμορφωτικά» ταξίδια να δει τι προσφέρουν άλλα νησιά παρόμοια και μη, δεν ψάχνεται συνεχώς, δεν κάνει κάτι πρωτότυπο… τότε ΔΕΝ θα μακροημερεύσει.

Έχει «ριζώσει» πλέον στην συνείδηση όλων μας ότι η Κάρπαθος είναι γεωγραφικά απομακρυσμένη και αποτελεί τον βασικό λόγο (ή δικαιολογία) να είναι τα πάντα ακόμα πιο ακριβά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορούμε και να χρεώνουμε ακόμα πιο ακριβά χωρίς επαναλαμβάνω να παρέχουμε !

Οι τουρίστες δεν είναι χαζοί. Μια φορά θα μας επισκεφθούν. Μετά? Τι γνώμη θα σχηματίσουν? Μας νοιάζει? Αντιλαμβανόμαστε την αξία του να: μας συνιστούν και σε άλλους φίλους και γνωστούς? (Η καλύτερη και πιο ανέξοδη διαφήμιση είναι αυτή). Έτσι θαρρείτε πως θα διατηρηθεί και θα ενισχυθεί η φήμη της Καρπάθου?

Μη ξεχνάμε ότι με τις σελίδες αξιολόγησής (Tripadvisor, Google, κ.α.) αλλά και τα Facebook groups πελατών, όλες οι επιχειρήσεις περνάνε από καθημερινή αξιολόγηση και κριτική. Και όποιος δεν παρέχει, θα το μάθει όλη η υφήλιος. Και αυτό δεν θα έχει αντίκτυπο μόνο στην επιχείρησή μας αλλά σε όλο το νησί και δεν είμαστε κανένα μεγάλο νησί για να χαθούν τα κακά σχόλια μέσα στον σορό.

Ξεκάθαρα ΟΛΟΙ οι επαγγελματίες, ΟΛΩΝ των χώρων, πρέπει να εστιάσουν στο να παρέχουν αντίστοιχες υπηρεσίες της τιμής που ζητάνε! Να ξαναχτίσουν τις τιμές τους και τις παροχές τους με νέα βάση το: VALUE FOR MONEY! Και να διατηρήσουν την αυθεντικότητά τους!

Η φήμη ενός προορισμού χτίζεται ως επι των πλείστον από τις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους της !

Τέλος, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην απαρχαιωμένη αντίληψη περί διαφήμισης… η μεγαλύτερη μερίδα επιχειρηματιών του νησιού δεν έχει αντιληφθεί την εξέλιξή και στα μέσα διαφήμισης και θεωρούν αυτονόητη την διαφήμιση είτε μέσω των tour operators ή του Δήμου ή της Περιφέρειας, χωρίς να ενδιαφέρονται οι ίδιοι σε τι πελατολόγιο απευθύνονται! Δεν έχουν αντιληφθεί την δύναμη των social media όπως του Instagram και του TikTok και της έννοιας του να γίνεται κάτι “viral” και πως κάτι τέτοιο μπορεί όχι μόνο να αναδείξει ή διαφημίσει την επιχείρησή του και το νησί αλλά και να το εκτινάξει. Τώρα αρχίζουν κάπως να ξυπνάνε μερικοί που βλέπουν κάποιες συγκεκριμένες επιχειρήσεις να επενδύουν τεράστια ποσά σε google ads, σε διάφορες internet-ικές καμπάνιες, σε ακριβά video προβολής και όλα τα παραπάνω.

Δεν θέλω να σας απογοητεύσω με την εκκίνηση της σεζόν αλλά καλό είναι να γνωρίζουμε όλοι πως λειτουργεί η «μηχανή» του δικού μας τουρισμού, ποιος ναυλώνει της πτήσεις, τον σημαντικό ρόλο των ξενοδόχων και των tour operator της και που πρέπει να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας για να μη «φάμε σφαλιάρα» και κάνουμε χρόνια να συνέλθουμε ως προορισμός. Ειδικά φέτος που το Ευρωπαϊκό κοινό μοιάζει ακόμα «μουδιασμένο» και «κουμπωμένο» από τις μέχρι σήμερα κρατήσεις για Κάρπαθο και την υπόλοιπη νησιωτική Ελλάδα.

Ελπίζω να αφυπνιστούν όλοι χθες!

Εύχομαι υγεία και καλή σεζόν!

του Τουριστικού Πράκτορα Ηλία Α. Μακρή