Πριν από 34 χρόνια, ιδρύθηκε στην Αμερική το Παγκαρπαθιακό Ίδρυμα με σκοπό να διαφυλάξει και να διαδώσει την πολιτισμική παράδοση και κληρονομιά του νησιού στην Αμερική. Γι’ αυτό ίδρυσε το “Καρπάθικο Σπίτι της Αμερικής”, ένα από τα πιο αξιόλογα ομογενειακά πολιτιστικά κέντρα, δημιούργησε ταμείο υποτροφιών και ανάλαβε την οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Επίσης, το 1988, καθιέρωσε το Παγκαρπαθιακό μνημόσυνο, για να τιμήσει την μνήμη των αποθανόντων μελών, ευεργετών και δωρητών του Ιδρύματος.
Πριν από τέσσερα χρόνια, σε εθιμοτυπική συνάντηση που είχε το ΔΣ του Παγκαρπαθιακού Ιδρύματος με τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ. Αμβρόσιο αποφασίστηκε η τέλεση ετήσιου μνημόσυνου και στην Κάρπαθο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής των εν Αμερική αποθανόντων συμπατριωτών μας. Εφέτος, το αρχιερατικό μνημόσυνο, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου τελέστηκε στον Μητροπολιτικό ναό του Απερίου για να τιμήση την μνήμη των αποθανόντων αποδήμων Καρπαθίων και ειδικά αυτών που υπηρέτησαν στις Αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις και έχασαν τη ζωή στο πεδίον της μάχης.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καρπάθου-Κάσου κ.κ.Αμβρόσιος. (Φωτό Γιώργου Παν. Σκευοφύλακα.)
Μετά την τέλεση της αρχιερατικής λειτουργίας και του μνημοσύνου, το οποίο παρακολούθησαν περισσότεροι από 200 συμπατριώτες μας, το εκκλησίασμα συγκεντρώθηκε στο εκκλησιαστικό μέγαρο, όπου προσφέρθηκε καφές και άλλα εδέσματα, εκ μέρους της “Ομονοίας” Απερίου, και ακολούθησε το πρόγραμμα που προετοίμασε το Ίδρυμα με εισηγητή τον κ. Μιχάλη Μικροπανδρεμένο. Στην αρχή ο Μανώλης Κασσώτης αναφέρθηκε στο ιστορικό, στους σκοπούς και στο έργο του Παγκαρπαθιακού Ιδρύματος και στην συνέχεια ο Φρίξος Βόζος αναφέρθηκε στο ιστορικό και στην εξέλιξη του Παγκαρπαθιακού μνημόσυνου.
Ακολούθως οι κυρίες Πόπη Πηλείδη και Σοφία Τούμα αναφέρθηκαν στο ιστορικό ενός εκάστου των Καρπαθίων που υπηρέτησαν στις Αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις και έχασαν τη ζωή στο πεδίον της μάχης, ενώ προβαλόταν οι φωτογραφίες των.
- Εμμανουήλ Νιοτής (Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, στο Γαλλικό μέτωπο).
- Ιωάννης Ιωαννίδης (Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, στην Μεσόγειο).
- Κωνσταντίνος Γιανναράς (Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, στο South Pacific).
- Φραγκίσκος Σαΐτης (Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, στον Ειρηνικό).
- Δημήτρης Δαλιάνης (Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, στη Νορμανδία).
- Ευριπίδης Χρυσός (Πόλεμος της Κορέας, στη μάχη της Σεούλ).
- Στέφανος Χανιώτης (Πολεμος του Βιετνάμ, στο Long Khanh).
- Μιχαήλ Σακελλάρης (Πολεμος του Βιετνάμ, στο Quang Tri).
Στην συνέχεια, οι ίδιες, διάβασαν αποσπάσματα της αλληλογραφίας του Δημήτρη Δαλιάνη με την μητέρα και την αδελφή, από την ημέρα που επιστρατεύθηκε μέχρι την ημέρα που έχασε την ζωή του στην απόβαση της Νορμανδίας. Την ίδια στιγμή προβαλόταν η τελευταία φωτογραφία του ίδιου με την οικογένεια του, προτού αναχωρίσει για το μέτωπο.
Από αριστερά οι κ.κ. Μανώλης Κασσώτης,Πόπη Πηλείδου και Μιχάλης Μικροπανδρεμένος (Φωτό Γιώργου Παν. Σκευοφύλακα.)
Ο Σεβασμιώτατος, στην ομιλία του, συνεχάρει το Ίδρυμα και τους Καρπάθιους της Αμερικής για το έργο και προσφορά τους στην Κάρπαθο και στην Αμερική και τους διαβεβαίωσε ότι η εκκλησία θα βρίσκεται πάντοτε στο πλευρό τους.
Το πρόγραμμα έκλεισε με τον χαιρετισμό του αντιδημάρχου Γεωργίου Νισύριου, ο οποίος είναι και πρόεδρος της “Ομονοίας” Απερίου και τυγχάνει να είναι συγγενής του αειμνήστου Δημήτρη Δαλιάνη.
