Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος (trigger finger / stenosing tenosynovitis) είναι πάθηση κατά την οποία ένα δάκτυλο “κλειδώνει” ή “σκαλώνει” όταν ο ασθενής προσπαθεί να το λυγίσει ή να το τεντώσει.
[1]Δρ. Παναγιώτης Ντεϊμεντές Ορθοπαιδικός, Επιμελητής Α
Παθογένεια
Οφείλεται σε φλεγμονή/πάχυνση του ελύτρου του καμπτήρα τένοντα (ιδίως στη θήκη Α1), με αποτέλεσμα δυσκολία στην ολίσθηση του τένοντα.
Δημιουργείται μηχανικό «εμπόδιο», και το δάκτυλο “εκτινάσσεται” όταν τελικά ξεπερνά την αντίσταση.
[2]
Κλινική εικόνα
- Αίσθημα εμπλοκής ή «σκάλωμα» κατά την κάμψη – έκταση.
- Πόνος στην παλαμιαία επιφάνεια, κοντά στη βάση του δακτύλου.
- Ψηλαφητή οζώδης διόγκωση (όζος του Notta).
- Σε προχωρημένα στάδια, το δάκτυλο μπορεί να μένει καθηλωμένο σε κάμψη.
[3]
Παράγοντες κινδύνου
- Επαναλαμβανόμενη χρήση χεριού.
- Σακχαρώδης διαβήτης.
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα.
- Θυρεοειδοπάθειες.
[4]
Αντιμετώπιση
1. Συντηρητική
- Ανάπαυση, αποφυγή επαναλαμβανόμενης χρήσης.
- Νάρθηκας ακινητοποίησης.
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.
- Έγχυση κορτικοστεροειδών στο έλυτρο (υψηλά ποσοστά επιτυχίας).
2. Χειρουργική (αν αποτύχει η συντηρητική ή αν υπάρχει σοβαρή δυσλειτουργία)
- Διατομή της θήκης Α1 (απελευθέρωση του τένοντα).
- Πολύ καλά αποτελέσματα, χαμηλά ποσοστά υποτροπής.
[5]
Σταδιοποίηση του εκτινασσόμενου δακτύλου κατά Quinnell:
Στάδιο – Κλινικά χαρακτηριστικά
Στάδιο 0 –Ομαλή κίνηση, χωρίς συμπτώματα.
Στάδιο 1 – (ήπιο) Ήχος/αίσθηση «κλικ» κατά την κίνηση, χωρίς δυσκολία στην έκταση/κάμψη.
Στάδιο 2 – (μέτριο) Εμφανής εκτίναξη («σκαλοπάτι»), αλλά το δάκτυλο μπορεί να εκταθεί ενεργητικά.
Στάδιο 3 – (σοβαρό) Εμφανής εκτίναξη, το δάκτυλο εκτείνεται μόνο παθητικά (ο ασθενής δεν μπορεί μόνος του).
Στάδιο 4 – (προχωρημένο) Μόνιμη καθήλωση σε κάμψη, αδυναμία έκτασης ακόμα και με παθητική βοήθεια.
Αυτή η ταξινόμηση βοηθά στον καθορισμό της θεραπευτικής στρατηγικής (π.χ. στα στάδια 1–2 συνήθως δοκιμάζεται συντηρητική θεραπεία, ενώ στα 3–4 είναι συχνότερη η χειρουργική αντιμετώπιση).