Ήθελα να παρουσιάσω την άποψή μου σχετικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, όμως κατέληξα πως αρχικά πρέπει να γίνει κατανοητό το τι συμβαίνει με την ελληνική γεωργία.
Η γεωργία στη χώρα μας βρίσκεται σε αδιέξοδο όχι απλώς λόγω διαφθοράς, αλλά εξαιτίας μιας βαθιά προβληματικής δομής:
- Μικροί και κατακερματισμένοι κλήροι
- Υψηλό κόστος παραγωγής
- Εξάρτηση από επιδοτήσεις
- Αδυναμία προσαρμογής στις διεθνείς εξελίξεις
- Έλλειψη εργατικών χεριών λόγω γήρανσης του πληθυσμού και μετανάστευσης.
Επίσης, ακόμα δυσκολότερη την επιβίωση των παραγωγών καθιστούν και εξωτερικοί παράγοντες από κακές καιρικές συνθήκες μέχρι τη μεταβλητότητα των παγκόσμιων τιμών, που συχνά επηρεάζονται από χρηματιστηριακές κινήσεις.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), ενώ σχεδιάστηκε για στήριξη των αγροτών, στην Ελλάδα συχνά λειτουργεί ως παγίδα. Η ελληνική γεωργία λειτουργεί μέσα σε ένα πλαίσιο που αναγκάζει τους παραγωγούς να ζουν από τις επιδοτήσεις, δημιουργώντας μια εικονική παραγωγή που συχνά δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το λεγόμενο «πρασίνισμα» είναι ένδειξη αυτής της κατάστασης, όπου η παραγωγή «πρασινίζει» για να λάβει επιδότηση, ανεξάρτητα από το αν είναι απολύτως οικολογική.
Την ίδια στιγμή, το κράτος και το πολιτικό σύστημα έχουν συμβάλει στη διατήρηση πελατειακών σχέσεων γύρω από τις επιδοτήσεις, αντί να ενισχύσουν θεσμούς και υποδομές. Διαχρονικά, υπάρχει αποτυχία της πολιτικής ηγεσίας, να εκμεταλλευτεί κρίσιμες ιστορικές στιγμές (όπως το 2015) για να δρομολογήσει ουσιαστικές αλλαγές. Παράλληλα, η κατάργηση της Αγροτικής Τράπεζας και η απουσία ειδικών φορέων επιστημονικής υποστήριξης άφησαν τους αγρότες εκτεθειμένους.
Δηλαδή, η ελληνική γεωργία δεν είναι απλώς «διεφθαρμένη», αλλά εγκλωβισμένη σε μια μη βιώσιμη δομή όπου η διαφθορά συνδέεται με ένα θεσμικό κενό και πελατειακό σύστημα.
Οι παρεμβάσεις που μπορούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και να απεγκλωβίσουν την ελληνική γεωργία από την εξάρτηση και τη στασιμότητα είναι:
- Επανίδρυση ειδικής αγροτικής τράπεζας
- Ανασύσταση θεσμικής υποστήριξης 3. Ενίσχυση συνεταιρισμών για αποτελεσματική διανομή και εμπορία προϊόντων.
Η ελληνική γεωργία είναι ημιθανής και σε αυτό το σημείο δεν μπορεί να προχωρήσει με ημίμετρα. Απαιτείται συνολική ανασυγκρότηση που θα στηρίζεται στη γνώση, τη συλλογικότητα και, κυρίως πλέον, τον ρεαλισμό.
Γιάννης Χαλκιάς, από το Σπόα,
Eντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Καρπάθου
