- Καρπαθιακή - https://www.karpathiaki.gr -

Ιωάννης Βασιλάκης: Οι Γερμανοί στην Κάρπαθο 1941-1944

Μία νέα Γερμανική Κάρτα για θάνατο Γερμανού Στρατιώτη στην Κάρπαθο τον Οκτώβριο 1943,προστέθηκε στην συλλογή « ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΘΟ», και θέτει νέα ερωτήματα και προβληματισμούς ειδικά για την κρίσιμη περίοδο «Σεπτέμβρη 1943 – Οκτώβριο 1944».

[1]ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΡΤΑ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ: Alois Heller – Δεκανέας σε Αερομεταφερόμενη Μεραρχία.

Αναφέρει :Εκπληρώνοντας πιστά το καθήκον του, σκοτώθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1943, σε ηλικία 23 ετών, στη Νοτιοανατολικό Αιγαίο. {Πληροφορίες Μητρώου Γερμανικών Πολεμικών Τάφων: Ημερομηνία/Τόπος Γέννησης; 21 Φεβρουαρίου 1921, Λιντς. Τόπος Θανάτου; Πυλές (Χωριό Πυλές, στο νησί της Καρπάθου, Ελλάδα).

Είναι θαμμένος στο στρατιωτικό νεκροταφείο Διονύσου- Ραπεντόζης, Ελλάδα – Κρύπτη 2 ~ Πινακίδα 4 ~ Ανάμεσα στους αγνώστους}

(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Αλόις δεν σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής «Εκστρατείας των Δωδεκανήσων», της κατάληψης και κατοχής των ελληνικών νησιών από τον ιταλικό έλεγχο, αφού η Ιταλία άλλαξε πλευρά με τις συμμαχικές δυνάμεις , αλλά αργότερα )

Μια σύντομη ιστορική αναδρομή .

Οι Γερμανοί ως σύμμαχοι των Ιταλών έχουν πρόσβαση στην Κάρπαθο και στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Καρπάθου ,στην χρησιμοποίηση του αεροδρόμιο του Αφτιάρτη ,την οργάνωση της αντιαεροπορικής άμυνας ,και την βελτίωση των ραδιοσυχνοτήτων. Η γερμανική παρουσία στην Κάρπαθο  είχε ξεκινήσει το 1941 όπου το αεροδρόμιο χρησιμοποιήθηκε για την μάχη της Κρήτης .

Η Επιχείρηση Merkur ήταν η γερμανική αεροπορική και αμφίβια επιχείρηση κατά την οποία η Κρήτη καταλήφθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις τον Μάιο του 1941, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην επιχείρηση, η οποία ξεκίνησε στις 20 Μαΐου 1941, οι Γερμανοί αερομεταφορείς προσγειώθηκαν σε διάφορα σημεία της Κρήτης, συμπεριλαμβανομένων των Μαλεμού και Χανίων, με στόχο να καταλάβουν τον έλεγχο του νησιού.

[2]Γερμανικά JU52 από Κάρπαθο προς Κρήτη επιχείρηση «merkur».

Αεροδρόμιο Αφιάρτη  :

Xτίστηκε κατά την περίοδο 1938-40. Χρησιμοποιήθηκε από μαχητικά αεροσκάφη της Luftwaffe και βομβαρδιστικά κατάδυσης τον Μάιο 1941 κατά την εισβολή στην Κρήτη. Σπάνια χρησιμοποιείται μετά από αυτό εκτός ως στάση ή έδαφος έκτακτης προσγείωσης.

Επιφάνεια και διαστάσεις: Φυσική άμμος και θρυμματισμένη πέτρα, διαστάσεις περίπου. 915 x 775 μέτρα (1000 x 850 γιάρδες) με πολύ ακανόνιστο σχήμα.

Καύσιμα και Πυρομαχικά: Υποδομές: δεν υπάρχουν υπόστεγα ή αναγνωρίσιμα εργαστήρια, αλλά υπήρχαν 5 μικρά κτίρια στα βορειοανατολικά της περιμέτρου. Επιπλέον, 3 ακόμη μικρά κτίρια περίπου 1 χλμ. βόρεια του εδάφους προσγείωσης πιστεύεται ότι είχαν χρησιμοποιήθηκε για σκοπούς στέγασης.

Διασπορά: 3 καταφύγια αεροσκαφών στο βόρειο όριο και περίπου 4 ακόμη στους θάμνους έξω από την περιοχή προσγείωσης ήταν διαθέσιμο για τη διασπορά αεροσκαφών.

Άμυνες: είχε 8 βαριά και ελαφρά αντιαεροπορικά ,θέσεις με συνολικά 31 έως 33 τοποθετήσεις πυροβόλων.

Παρατηρήσεις: 24 Απρ 1943: νέες κατασκευαστικές εργασίες στην περιοχή προσγείωσης φαίνεται να βρίσκονται σε εξέλιξη και 8 ακόμη καταφύγια αεροσκαφών είχαν πρόσφατα ολοκληρωθεί, ανεβάζοντας το συνολικό σε περίπου 15.

Επιχειρησιακές Μονάδες: το σύνολο ή μέρος του III./St.G. 2 (Μάιος 41).

[3]
Αφιάρτης Αεροδρόμιο Αύγουστος 1939 ,oι εργασίες δημιουργίας αεροδρομίου της Καρπάθου.

Δυο χρόνια αργότερα τον Μάρτιο του 1943 νέο σώμα του Πολεμικού Γερμανικού Ναυτικού θα εγκατασταθεί στην Κάρπαθο  ,ενώ οι Γερμανοί είχαν καταλήξει σε συμφωνία με την ιταλική Πολεμική Αεροπορία να τοποθετήσουν Flak 38 στο νησί για την ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας των αεροπορικών βάσεων και εγκατάσταση των ραδιοσυχνοτήτων . Το flak 38 ήταν γερμανικό ρυμουλκούμενο αυτόματο αντιαεροπορικό πυροβόλο των 2 cm .

[4]
Γερμανός Αξιωματικός Πολεμικού Ναυτικού Ιούνιο 1943 στα διοικητήρια της Καρπάθου.

Το γερμανικό προσωπικό επρόκειτο να εκπαιδεύσει τους Ιταλούς στη χρήση των Flak και στη συνέχεια να αναχωρήσει, αλλά η παραμονή τους παρατάθηκε με το πρόσχημα της προγραμματισμένης αποστολής περισσότερων όπλων. Το 1943, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 8 Σεπτεμβρίου, οι γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν την Κάρπαθο. Αυτό συνέβη σε μια περίοδο όπου η Ιταλία ήταν σύμμαχος της Γερμανίας, αλλά αργότερα συνθηκολόγησε, επιτρέποντας στις γερμανικές δυνάμεις να αναλάβουν τον έλεγχο του νησιού .

[5]
Πτώση Γερμανικού αεροσκάφους 1943 στην ακτογραμμή θέση «βρόντη» Πηγάδια Καρπάθου.

Ο θάνατος του Γερμανού δεκανέα ,είναι η 16η  Οκτωβρίου 1943 στο χωριό Πυλές ,όπως αναφέρει η κάρτα ,ενώ το νησί είναι υπό την πλήρη κατάληψη των Γερμανικών Δυνάμεων . Μένει να δούμε ποια ήταν η αιτία θανάτου για ένα γεγονός που δεν έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα . Πως και από ποιους σκοτώθηκε ο Γερμανός στρατιώτης ,και ειδικά αυτήν την περίοδο.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι  οι Γερμανοί ήταν από το 1941 στην Κάρπαθο ως σύμμαχοι και συνεργάτες των Ιταλών και δεν ήρθαν πρώτη φορά  τον Σεπτέμβριο του 1943 .Οι σύμμαχοι στην προσπάθεια τους να πλήξουν τις Γερμανικές και Ιταλικές δυνάμεις του νησιού ,πολλές φορές έχουν βομβαρδίσει το νησί της Καρπάθου προκαλώντας  σημαντικές καταστροφές . Ευτυχώς υπάρχει αρκετό διασωθέν φωτογραφικό υλικό που στο μέλλον θα δημοσιευθεί ,δείχνοντας σημαντικές στιγμές της ιστορίας του νησιού μας στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο .

Από τη μια ,η απαγόρευση της φωτογράφισης σε δημόσιους χώρους την καθιστά εξαιρετικά ριψοκίνδυνη για τους φωτογράφους, και από την άλλη υπάρχουν ελλείψεις σε φιλμ και τεχνικό υλικό. Το υλικό που έχει διασωθεί είναι από τις φωτογραφίες των αξιωματικών που πέρασαν από το νησί ,και η ανεύρεσή και απόκτηση τους είναι εξαιρετικά δύσκολη έως και ανέφικτη .

Σε ένα από τα επόμενα άρθρα ,θα δημοσιεύσουμε χάρτη με τις γερμανικές θέσεις στην Κάρπαθο την περίοδο 1944 με το τάγμα ανεπιθύμητων 999 που ήταν χωρισμένο σε 5 «εταιρείες» όπως παρακάτω :

  1. Festungs-Infanterie-Bataillon 999

Feldpostnummern: 1943 wurde die Einheit mit Stab und 1. bis 4. Kompanie in der Feldpostübersicht eingetragen.

Einheit Feldpostnummer
Stab 56704 A
1. Kompanie 56704 B
2. Kompanie 56704 C
3. Kompanie 56704 D
4. Kompanie 56704 E

Αθήνα, 20 Μαΐου 2025  

Ιωάννης Β. Βασιλάκης